Starbound là game sandbox khá cũ khi lần đầu phát hành trên PC vào năm 2016. Đây là tựa game đầu tay của nhà phát triển Chucklefish, “cha đẻ” của series Wargroove. Tuy nhiên, họ được người chơi biết đến nhiều hơn với vai trò là nhà phát hành của một số cái tên “đình đám” trong suốt hơn chục năm qua tính đến thời điểm bài viết. Chẳng hạn Risk of Rain năm 2013, Stardew Valley năm 2016 cùng Timespinner năm 2018 và Eastward vào năm 2021.

Sau một thời gian dài chỉ “lưu vong” trên nền tảng PC dù là Windows, macOS, Linux hay thậm chí Microsoft Store, tựa game này cũng chính thức xuất hiện trên console. Cụ thể là nền tảng Xbox và đi kèm với tất cả cập nhật của trò chơi trên PC từ thời điểm ra mắt đến nay. Điều khiến tôi ấn tượng ở Starbound là sự hỗ trợ hậu phát hành của nhà phát triển khi vẫn tiếp tục cập nhật nội dung mới và sửa lỗi cho trò chơi đã gần 9 năm tuổi của họ.

Ở thời điểm bài viết, bản cập nhật mới nhất trên PC là hotfix vào ngày 19/11/2024 để sửa lỗi không tương thích với macOS phiên bản 15.1 trở lên. Tuy nhiên, phải nói thêm rằng phiên bản Xbox mà tôi trải nghiệm ở thời điểm đó cũng vướng phải lỗi kỹ thuật như hay văng game về Dashboard, dù Chucklefish từng có đợt thử nghiệm trước khi trò chơi được ra mắt chính thức. Đến nay thì các bản cập nhật đã giúp trải nghiệm game ổn định hơn.

Starbound lấy bối cảnh trái đất bị phá hủy, dẫn đến những người thuộc tổ chức giữ gìn hòa bình vũ trụ gọi là Terrence Protectorate phải tháo chạy lên tàu con thoi, lạc vào giữa thiên hà. Con tàu này trở thành vệ tinh của một hành tinh có thể sinh sống, đưa người chơi đến với cuộc phiêu lưu sinh tồn xuyên khắp vũ trụ. Điều thú vị là trò chơi được xây dựng lối chơi sandbox, cho phép người chơi tự do trải nghiệm theo cách mà bạn muốn.

Đó cũng đồng nghĩa bạn có thể chạy theo cốt truyện để trở thành người hùng liên ngân hà hoặc thú vị hơn, bạn tự chấp bút cho trải nghiệm của riêng mình. Chẳng hạn trở thành nhà thám hiểm, thợ săn thưởng hay chỉ đơn giản là hưởng thụ cuộc sống bình yên tương tự như trong Stardew Valley. Không có lựa chọn sai hay đúng ở đây. Mọi thứ đều do người chơi định đoạt và trải nghiệm, dù là theo tùy hứng hay khuôn khổ nhất định của câu chuyện kể và gameplay.

Cảm giác tự do làm những gì bạn muốn trong Starbound có lẽ là điểm cộng lớn nhất của trải nghiệm game. Trò chơi cung cấp rất nhiều giải pháp khác nhau để giải quyết cùng một vấn đề. Có rất nhiều thứ để bạn phải xem và làm, cũng như phải đưa ra rất nhiều quyết định khác nhau để đẩy cốt truyện tịnh tiến. Thế nhưng, quá trình này lại là điểm yếu nhất của gameplay vì khá tuyến tính và lặp lại, mang cảm giác tutorial hơn là phần chơi cốt truyện.

Tàu con thoi đóng vai trò là phương tiện di chuyển của người chơi trong khám phá. Bạn có thể dịch chuyển tức thời từ đây đến các hành tinh đã từng ghé qua, tận dụng “nhà kho” trên đây để cất giữ các vật phẩm thu thập được. Tất nhiên cũng không thể thiếu khả năng tùy biến nội thất và các vấn đề quản lý vi mô, đơn cử như tiếp nhiên liệu cho tàu con thoi. Ở nhiều góc độ, lối chơi của Starbound có phần giống Terraria của nhà phát triển Re-Logic.

Khám phá là điểm cộng lớn nhất của gameplay. Vũ trụ trong Starbound được tạo ra từ thuật toán ngẫu nhiên, mang đến trải nghiệm game có giá trị chơi lại cực cao. Mỗi địa điểm khám phá đều có một câu chuyện kể riêng, dù là đó là căn cứ bỏ hoang hay nhà tù bị “chiếm đóng”. Thuật toán được xây dựng khá tốt khi mang đến nhiều bối cảnh khác nhau với đặc điểm đa dạng riêng, từ quái vật cho đến thời tiết, thậm chí là cơ chế trọng lực của hành tinh đó.

Như bạn có thể hình dung, những cuộc khám phá giúp mang đến vũ khí, trang bị cho cuộc hành trình đầy thử thách đi tìm hành tinh quê hương mới cho nhân loại. Mặc dù Starbound cũng có nhiều nhiệm vụ phụ nhưng tôi không đánh giá cao thiết kế của những nhiệm vụ này. Chúng mang đến cảm giác nhàm chán, thiếu chiều sâu so với lối chơi độc đáo và hấp dẫn của trò chơi. Hầu hết chỉ có tính hướng dẫn chơi và làm chân chạy việc trong thiên hà.

Starbound hỗ trợ chơi cùng bạn bè, mang đến trải nghiệm co-op rất hấp dẫn. Tuy nhiên, trò chơi không hỗ trợ cross-play giữa hai nền tảng PC và Xbox. Ngoài ra, chơi co-op cũng khiến độ khó của game tăng cao ở thiết lập Survival mặc định, chủ yếu do phát sinh nhiều thứ hơn khi có thêm người co-op. Khuyến cáo bạn nên trải nghiệm ở thiết lập Casual, nhất là những ai lần đầu đến với tựa game này. Lưu ý là thiết lập này không thể thay đổi.

Tuy nhiên càng chơi, trải nghiệm Starbound càng mang đến cảm giác khác xa Terraria mà tôi đề cập ở trên. Cốt truyện và vòng lặp gameplay của trò chơi không phải là điểm cộng như Terraria. Thay vào đó, trò chơi hướng đến “yếu tố hòa bình” nhiều hơn, tập trung vào việc xây dựng và nâng cấp tàu con thoi kết hợp du hành khám phá khắp thiên hà. Chưa kể, điểm trừ lớn nhất của Starbound trên nền tảng Xbox là không hỗ trợ mod như PC.

Mặt khác, cơ chế điều khiển bằng tay cầm được thiết kế khá vụng về trong phiên bản này. Nó vừa thiếu trực quan đã đành mà còn gây phiền phức đến trải nghiệm game, cần nhiều thời gian làm quen. Đã vậy, nhà phát triển cũng không hỗ trợ điều khiển bằng chuột và bàn phím như một yếu tố “trợ năng” cho người chơi console, ít nhất là đến thời điểm bài viết. Tôi nhớ nền tảng Xbox đã hỗ trợ tính năng này từ rất lâu.

Đồ họa của Starbound không có gì nhiều để đề cập khi khía cạnh này được xây dựng khá tốt. Là một trò chơi 2D với đồ họa pixel, nhưng nhà phát chăm chút khá kỹ từ thiết kế bối cảnh khám phá đến các chủng tộc vũ trụ trong trải nghiệm game. Những loài có vẻ ngoài giống con người này đều mang phục trang với phong cách nhất định, tùy thuộc vào chủ đề thiết kế lẫn đặc tính hiền hòa hay hung dữ của họ. Tất nhiên, yếu tố chế tác cũng vậy.

Sau cuối, Starbound mang đến một trải nghiệm sandbox khá thú vị, nhưng sự chênh lệch lượng nội dung do bản Xbox không hỗ trợ mod như bản PC cũng như khác biệt cơ chế điều khiển đặc trưng, có thể gây tác động lớn đến lựa chọn nền tảng trải nghiệm của người chơi. Trừ khi bạn không có lựa chọn khác, dù khả năng này rất thấp vì bản PC chỉ yêu cầu cấu hình “củ khoai tây”. Dù vậy, đây vẫn là tựa game đầy hào hứng nhất là những ai yêu thích cảm giác trải nghiệm nhẹ nhàng, lối chơi chậm rãi.

Starbound hiện có cho PC (Windows, macOS, Linux), Xbox One.