Gần hai thập kỷ trước, khi Shenmue lần đầu phát hành trên Dreamcast vào năm 1999 đã gây tiếng vang rất lớn, không chỉ do gameplay sáng tạo mà đồ họa cũng cực kỳ ấn tượng. Trong khi phần ba vẫn còn đang được phát triển như một dự án riêng thì Shenmue I & II bất ngờ được tái phát hành cho các nền tảng chơi game hiện đại ngày nay.
Nhiều người chơi có thể không biết series game Shenmue, trong khi đây là một trong các series sánh vai cùng những tượng đài như Final Fantasy, Metal Gear Solid hay Resident Evil v.v… có sức ảnh hưởng rất lớn đến game của ngày nay. Lý do của điều này là vì Shenmue I và II chỉ được phát hành trên hệ máy Dreamcast khá yểu mệnh của Sega và một ngoại lệ là Xbox nhưng hệ máy này cũng chỉ nhận được phần hai mà thôi. Thậm chí nếu nói những series game này đã định nghĩa lại thế hệ game ngày này cũng không hẳn sai. Một ví dụ điển hình là nhiều người chơi yêu thích series game Yakuza có khi cũng không biết series game này thật ra lấy nhiều cảm hứng từ Shenmue mà ra.
Bạn có thể phát hiện rất nhiều cơ chế gameplay quen thuộc trong cả hai series game này. Cụ thể, cả hai đều xoay quanh lối trải nghiệm đi dò la thông tin từ mọi người trên đường để thu thập tin tức và gợi ý cần phải đi đến đâu hoặc làm gì. Bên cạnh việc điều tra thì tiếp nối là những màn giải quyết vấn đề bằng QTE hoặc với phong cách game Virtua Fighter nhưng tiết tấu chậm hơn. Điểm chung thú vị nhất là khả năng chơi những tựa game arcade đình đám của Sega ngày xưa như Space Harrier hay Outrun, giống như phiên bản Yakuza 0 vừa được phát hành trên PC mới đây. Thế nhưng, dù có nhiều nét tương đồng nhưng Shenmue lại rất khác biệt với Yakuza về “khẩu vị” người chơi.
Bạn có thể yêu thích series game này nhưng có khi lại rất khó chấp nhận trải nghiệm của series game kia và ngược lại. Đó là sự khác biệt giữa cả hai khi hướng đến những đối tượng người chơi khác nhau. Đáng tiếc, mặc dù mang nhiều ý tưởng gameplay sáng tạo đi trước thời đại, nhưng cả hai game Shenmue I và II được cho là sự thất bại về mặt thương mại ở thời điểm ra mắt ban đầu. Chủ yếu không phải vì game bán không tốt mà là do chi phí phát triển quá lớn, phá vỡ mọi kỷ lục ở thời điểm phát hành đầu tiên vì những tham vọng mà chỉ đạo game Yu Suzuki muốn đưa vào trải nghiệm. Chính vì thế nên việc trò chơi được tái phát hành cho các nền tảng chơi game hiện đại là một điều khá bất ngờ, giống như món quà mà Sega muốn tri ân fan của series game này. Đặc biệt nó càng ý nghĩa hơn khi Shenmue III dự kiến phát hành vào cuối tháng tám năm sau.
Shenmue là câu chuyện về cuộc đời nhân vật Ryo Hazuki, người kế thừa của võ đường Hazuki sau cái chết đầy tức tưởi của cha anh dưới bàn tay của tên trùm tội phạm Lan Di thuộc hàng cao thủ võ lâm. Quân tử mười năm trả thù cũng chưa muộn, và toàn bộ nội dung của Shenmue là cuộc hành trình tìm kiếm kẻ mưu sát người cha quá cố của Ryo để trả thù cho ông. Câu chuyện của Shenmue I bắt đầu tại quê nhà của Ryo tại thành phố Yokosuka. Sang Shenmue II là hành trình vượt biển Đông để đến với đất nước Hong Kong nhộn nhịp, với lối sống hối hả của thập niên 80 khi chưa được Anh trao trả về cho Trung Quốc.
Nếu chưa từng trải nghiệm bất kỳ tựa game Shenmue nào trước đây, bạn sẽ hoàn toàn bị sốc với đồ họa của hai tựa game này. Ở thời điểm ra mắt ban đầu thì cả hai đều là những tựa game có đồ họa đẹp nhất hệ mặt trời trên Dreamcast, nhưng đó là chuyện của gần hai thập kỷ về trước. Phiên bản Shenmue I & II mới này không phải là bản remaster với đồ họa được nâng cấp hay remake xây dựng lại thành game mới như thường thấy, mà chỉ là một bản port đơn thuần từ nền tảng Dreamcast sang các nền tảng chơi game hiện đại hơn mà thôi. Điều đó cũng có nghĩa là mọi vấn đề cũ của trò chơi sẽ vẫn giữ nguyên, thậm chí không được tối ưu tốt cho các nền tảng mới này.
Chất lượng lồng tiếng hay chuyển động của Ryo còn khá cứng chứ không uyển chuyển linh hoạt như công nghệ ngày nay có thể làm được, chính là những gì mà bạn sẽ dễ dàng bắt gặp ngay từ đầu trò chơi. Tuy nhiên, nhà phát triển chịu trách nhiệm cho bản port cũng có một số điều chỉnh về phần điều khiển và chỉnh sửa nhỏ để phù hợp với từng nền tảng, nhưng những gì mà người chơi nhận được đều không thật sự thỏa mãn hay phù hợp với tiêu chuẩn của các tựa game hiện đại ngày nay. Điều này càng xác nhận rõ định hướng thật sự của trò chơi khi được tái phát hành là dành cho fan của trò chơi và những ai vẫn muốn cảm giác hoài cổ của một series từng ghi dấu trong lòng họ từ rất lâu. Chỉ có một điểm mới đáng khen trong các bản port này là giờ đây bạn đã có thể save game ở mọi lúc mọi nơi.
Đồ họa của Shenmue I & II không có gì khác biệt nhiều với những gì mà tôi vẫn còn nhớ về series game này từ thời Dreamcast. Điều dễ nhận thấy là hình ảnh trông có vẻ sắc nét hơn tí chút, độ sáng cũng dường như được đẩy cao thêm một chút. Không hề có những công nghệ đồ họa tiên tiến quen thuộc mà bạn có thể nhìn thấy trong nhiều tựa game ngày nay, chẳng hạn như những lọn tóc tung bay nhè nhẹ theo làn gió thổi, hay vạt áo và gấu quần đung đưa theo các chuyển động của nhân vật. Tất cả những gì bạn nhận được sẽ gần như không khác khi trải nghiệm trên Dreamcast, kể cả vấn đề về điều khiển thiếu chính xác và dễ gây ức chế khi trải nghiệm!
Bạn có nhớ Quick Time Event, cơ chế nhận được khen chê lẫn lộn từ hai luồng dư luận người chơi chứ? Đó là cơ chế gameplay do Shenmue mang đến đầu tiên, và những tựa game của nhà phát triển Quantic Dream tận dụng rất nhiều, đơn cử như Detroit: Become Human mới được phát hành cách đây vài tháng. Về cơ bản, QTE trong Shenmue đơn giản hơn nhiều vì nó chỉ đòi hỏi người chơi phải nhấn chính xác một hoặc hai nút như những gì xuất hiện trên màn hình để tạo diễn biến. Tuy nhiên, cơ chế này được vận dụng rất nhiều trong toàn bộ trải nghiệm của series game Shenmue. Chưa kể bên cạnh các phân đoạn có thể giải quyết bằng QTE, trò chơi còn có cả một hệ thống chiến đấu vay mượn từ Virtua Fighter, một series game song đấu nổi tiếng cũng do ông Yu Suzuki là người chỉ đạo. Nó cho phép Ryo bước vào các trận “đấu võ đường phố” với cảm giác rất quen thuộc và thỏa mãn nếu bạn đã từng trải nghiệm Virtua Fighter trước đây.
Thế giới trong Shenmue I & II được xây dựng khá giống với đời thật. Điều đó cũng có nghĩa tiền không phải tự nhiên mà có, nó chỉ chuyển từ tay người này sang người khác. Để kiếm tiền sang Hong Kong và chi trả cho sinh hoạt, trước hết bạn phải giúp Ryo kiếm tiền và chi phí cũng không hề rẻ. Người chơi có rất nhiều cơ hội để kiếm tiền, từ khuân vác ở bến cảng cho tới thử may mắn với trò đỏ đen “cờ bạc là bác thằng bần” hay thậm chí là chơi vật tay với người khác. Thú vị là bạn cũng có thể đầu cơ bằng cách bán đi những món đồ chơi bị trùng trong bộ sưu tầm gashapon của Ryo cho các tiệm cầm đồ, đổi lấy tiền. Nếu chịu khó theo dõi giá cả thị trường lên xuống để tư lợi thì đó cũng là một khoản kiếm thêm kếch sù. Dù là ở ngoài đời thật hay trong thế giới của của Shenmue thì có vật điều bất di bất dịch: tiền không hề dễ kiếm nhưng cơ hội thì luôn có, quan trọng là bạn có nắm lấy hay không.

Sau cuối, Shenmue I & II là một tựa game phiêu lưu hành động thế giới mở với rất nhiều ý tưởng thú vị cùng với câu chuyện kể hấp dẫn và kịch tính mà ngày nay rất nhiều tựa game vẫn tiếp tục học hỏi. Tuy nhiên, với định hướng chỉ là bản port cho các nền tảng hiện đại và giữ nguyên mọi thứ từ đồ họa cho tới cả phần điều khiển thiếu sự chính xác cũng như vô vàn vấn đề gây khó chịu của ngày xưa, đây rõ ràng không phải là lựa chọn đáng chú ý dành cho những người chưa lần nào trải nghiệm bất kỳ tựa game nào trong series này. Thay vào đó, nó chỉ phù hợp với những người chơi cũ, fan hoặc những ai muốn “hồi ức kỷ niệm xưa” với series game có đồ họa đẹp nhất hệ mặt trời trong tâm trí của họ gần hai thập kỷ trước mà thôi. Chưa kể, đây cũng là một bước đệm để những người chơi game của ngày xưa ấy có thể hoàn thành cuộc hành trình dang dở của Ryo với phần ba sẽ ra mắt vào năm sau. Cảm ơn Sega vì món quà thật ý nghĩa cho những người chơi của ngày xưa ấy, trong đó có cả tôi!
Shenmue I & II hiện có cho PC (Windows), PlayStation 4 và Xbox One. Đáng tiếc là không có phiên bản dành cho Nintendo Switch.
Tham gia cùng chúng tôi trên SteamTham gia kênh Steam của Trải Nghiệm SốXem thêm bài đánh giá các game khácTrải Nghiệm Số viết rất nhiều bài đánh giá game, bạn đừng bỏ lỡ nhé!