Bất chấp việc giới công nghệ và các fan Android chê ỏng chê eo là iOS 9 thiếu vắng sự sáng tạo và “học lỏm” nhiều tính năng cũ rích của đối thủ thì hệ điều hành mới nhất dành cho iPhone và iPad vẫn cứ khiến cho Android phải ganh tị mờ mắt về tốc độ phổ biến.
Dù chỉ mới chính thức phát hành từ hôm 16/9 vừa qua, nhưng chỉ sau 3 hôm, tính đến sáng 19/9, số thiết bị chạy iOS 9 đã cán mốc 20% tổng số thiết bị iOS kích hoạt trên toàn thế giới. Để so sánh, hệ điều hành Android Lollipop của Google đã phải mất… hơn 10 tháng ngày mới có thể đạt được thành tích này.
Có nhiều lý do đằng sau tốc độ ứng dụng tên lửa này. Thứ nhất, iOS 9 được quảng bá rầm rộ hơn hẳn so với đối thủ. Các fan iPhone cũng nhanh nhảu, mau mắn update các phiên bản hệ điều hành mới hơn so với người dùng Android – do đặc trưng của họ là sành công nghệ, chịu chơi, ưa mới lạ. Ngược lại, đối tượng người dùng Android rất đa dạng, không ít người có thu nhập thấp, trình độ công nghệ chỉ ở mức ABC nên cài đặt, cập nhật hệ điều hành mới là việc xa lạ.
Tuy nhiên, nguyên nhân quan trọng nhất là do Apple có mối quan hệ trực tiếp với mọi chiếc iPhone bán ra thị trường, danh mục iPhone lưu hành cũng rất tập trung nên khi muốn, Táo khuyết có thể tung ra các bản update và miếng vá rất nhanh. Đây thực sự là một lợi thế bán hàng (xét từ góc độ marketing) bởi iPhone sẽ luôn được bổ sung các tính năng mới trong thời gian nhanh nhất, vá lỗi các lỗ hổng sớm nhất….
Ngược lại, Android có điểm yếu không thể chối cãi là sự phân mảnh: Nhiều nhà sản xuất đã tùy biến Android thành một phiên bản OS hoặc giao diện của riêng mình. Đấy là chưa kể nhà mạng cũng can thiệp vào quá trình này. Google, hãng điện thoại và nhà mạng tất cả đều phải thống nhất về một bản update thì mới có thể phát hành ra thị trường được. Không có gì khó hiểu khi Android phải mất thời gian và công sức gấp nhiều lần so với iOS trước khi đến được tay người dùng.
Dù các fan của Android có thể phản đối, nhưng rõ ràng, Google đã hy sinh việc thiết lập quan hệ trực tiếp với smartphone để đổi lấy việc nền tảng này đạt được thị phần rộng khắp, thông qua các thỏa thuận mềm dẻo với nhà sản xuất và nhà mạng. Đừng quên rằng Microsoft cũng ở trong cùng cảnh ngộ ấy với Windows, cũng có ti tỉ mối quan hệ với nhà sản xuất, hãng phân phối… phải cân đối, hài hòa. Ấy thế nhưng gã khổng lồ phần mềm vẫn xoay xở để tung ra các bản update phần mềm và bảo mật một cách đều đặn, định kỳ… nên việc Google chậm trễ cập nhật Android là khó chấp nhận được.
Quả thực là Google cũng đang “túc tắc” khắc phục hiện trạng này. Hiện nhiều bản update cơ bản đã được cung cấp thông qua bản update dành cho quầy ứng dụng Google Play Store, thay vì phải chờ đợi một sự thay đổi đầy đủ dành cho firmware.
“Nhưng dù Google có làm gì với Android đi nữa, thì hãng cũng không thể có được vị thế mạnh mẽ như Apple trong việc tung ra các bản update định kỳ mà không bị can thiệp từ bên thứ ba. Và chắc chắn, sự khác biệt này sẽ còn ảnh hưởng nhiều đến việc người dùng đón nhận hai nền tảng này ra sao”, một nhà phân tích bình luận.
3 ngày bằng 10 tháng!
Có thể nói, tuần vừa qua là một tuần lễ đáng nhớ của Apple. Ngoài việc iOS 9 đã nhanh chóng đạt tỷ lệ ứng dụng hơn 20% thì hệ điều hành tiền nhiệm của nó, iOS 8 cuối cùng cũng đã cán mốc 87% người dùng cài đặt.
Dù tỷ lệ này có thấp hơn đôi chút so với iOS 7 thì việc cứ 10 người dùng lại có gần 9 người nâng cấp lên hệ điều hành mới nhất cũng là một thắng lợi rực rỡ của Apple rồi. Nó cũng nói lên rất nhiều điều về người dùng Apple, về mức độ gắn kết giữa họ với nền tảng iOS.
“Chỉ trong 3 ngày, iOS đã làm được việc mà Android phải mất 311 ngày mới hoàn thành. Thực sự là một tương quan lực lượng quá chênh lệch”, trang Forbes bình luận.
Trang Cult of Android thì nhận định, “iOS 9 đã có một khởi đầu đày hứa hẹn” và tỷ lệ phổ cập luôn là một “ưu thế rõ ràng” của iOS so với Android. “CHúng tôi không nhìn thấy bất cứ cơ hội nào để Google bắt kịp chứ đừng nói là vượt lên iOS ở mặt này”.
Tất nhiên, phe Android sẽ cãi rằng, việc so sánh iOS với Android là không công bằng, bởi Android là nền tảng nguồn mở, Google cho phép mọi người sử dụng và điều chỉnh phần mềm này theo ý muốn. Hầu hết người dùng, nhà sản xuất đều coi sự cởi mở đó là một ưu điểm của Android, nhưng đổi lại, Google sẽ không có được toàn quyền kiểm soát Android theo cái cách mà Apple phong tỏa vườn cấm.
Hơn nữa, trong một năm, các đối tác phần cứng của Google không chỉ tung ra 1-2 mẫu smartphone như Apple. Motorola sở hữu cả một danh mục sản phẩm dài, và LG, Sony, HTC đều vậy. Tôi thậm chí còn không nhớ nổi Samsung đã công bố bao nhiêu con dế trong 12 tháng qua nữa kìa. Việc cập nhật toàn bộ số thiết bị này cùng một lúc là bất khả thi, bởi mỗi con máy lại đòi hỏi phần mềm phải được tối ưu hóa theo cách riêng.
Nhưng dù lập luận thế nào đi nữa, thì việc người dùng không có quyền lựa chọn nâng cấp lên phiên bản Android mới nhất mà hoàn toàn lệ thuộc vào nhà sản xuất cũng là sự thật. Đôi khi, có nhà sản xuất phải đợi một năm mới đưa được phiên bản Android mới đến cho khách hàng của mình.
“Có lẽ Google có thể làm gì đó để cải thiện tình hình – có thể là áp dụng một quy định buộc các hãng phần cứng chỉ có thời hạn tối đa 6 tháng để cập nhật toàn bộ các sản phẩm mà họ tung ra thị trường trong vòng một năm trở lại đây”, trang này đề xuất. Dù vậy, họ cũng thừa nhận rằng triển khai được quy định này rất khó, lại gây mếch lòng nhiều đối tác phần cứng nữa.
Một nhà phân tích khác thì xoáy sâu vào ý niệm “công bằng” trong phần phản biện của Cult of Android. “Cuộc đời này có nhiều cái không công bằng lắm. Ai sẽ bảo vệ người dùng khi các thiết bị Android của họ chưa được cập nhật miếng vá lỗi do sự phân mảnh này. Stagefright là một minh chứng điển hình. Google biết về sự tồn tại của lỗ hổng này 3 tháng trước khi những con dế Android cao cấp nhất được cập nhật để có thể ngăn hacker truy cập vào dữ liệu người dùng. Trong suốt 90 ngày đó, ai sẽ lo cho người dùng cơ cứ?
Với việc có tới hàng chục đối tác, Google đơn giản là không thể kiểm soát các lỗ hổng vì Android thiếu vắng sự thống nhất. Bảo mật sẽ luôn là vấn đề nhức nhối của Android và chưa có bất cứ dấu hiệu nào cho thấy nó đang tốt lên cả.
Đặt điều này cạnh iOS. Ta thấy rằng dù có nhiều lỗ hổng được phát hiện gần đây song Apple luôn luôn giải quyết chúng nhanh nhất có thể. Hiển nhiên, thời gian phản ứng và hành động của Google trước sự cố chậm hơn rất nhiều.
Ấn tượng ban đầu
Nhưng thôi, hãy tạm gác sang bên những cuộc tranh luận không dứt về việc iOS hay Android an toàn hơn, ít phân mảnh hơn. Điều quan trọng nhất khi đánh giá một nền tảng vẫn phải là hiệu suất của nó: Nó chạy có mượt không, nhanh hay chậm, dễ sử dụng hay phức tạp, có thân thiện với người dùng hay không.
Dựa trên những ấn tượng ban đầu của giới công nghệ dành cho IOS 9 thì có vẻ như hệ điều hành mới nhất của Apple đã ghi được điểm.
“Không chỉ bổ sung thêm nhiều tính năng hay ho, iOS 9 còn được nâng cấp nhiều yếu tố “hậu trường” để tăng sự ổn định và hiệu suất cho toàn hệ thống. Những nâng cấp chủ chốt bao gồm Siri, đa nhiệm trên iPad, phần mềm Bản đồ thông minh hơn. Có thể không khác nhiều với iOS 8 nhưng mạnh mẽ hơn rất nhiều”, trang Trustedreviews cho hay.
Dễ thấy iOS 9 chủ yếu nhắm đến việc biến iPad thành một công cụ làm việc cực mạnh, chuyên nghiệp, nhưng không có nghĩa là iPhone bị ghẻ lạnh. Những tính năng mới góp mặt, dù nhỏ hay lớn, đều rất tiện lợi cho người dùng. Còn xa mới gọi được chúng là một cuộc cách mạng, nhưng người dùng chắc chắn sẽ cảm thấy dễ chịu và hài lòng. Đơn cử như Siri. Kể từ khi Apple công bố phần mềm trợ lý ảo này, nhiều người không dám chắc công dụng thực sự của Siri là gì. Đúng, bạn có thể yêu cầu nó đặt báo thức và tìm kiếm mạng web với những thông tin cơ bản, nhưng lúc nào nó cũng mang đến cho ta cảm giác hạn chế. Với việc Google Now và ngay cả Cortana của Windows Phone ngày càng thông minh hơn, Siri dường như đã bị tụt hậu khá xa. Thật may khi iOS 9 đã làm mới Siri trở lại và giúp cô trợ lý ảo này bắt kịp các đối thủ.
Trên thực tế, sẽ có nhiều ứng dụng của Siri mà bạn có thể xài tới thường xuyên ở iSOS 9 như nhắn tin hoặc mở Twitter “tốc hành” bằng cách ra lệnh cho Siri. Hoặc nếu ai đó gọi đến mà số điện thoại của họ chưa được lưu bên trong danh bạ của bạn, Siri sẽ tìm kiếm toàn bộ email trong hòm thư, đối chiếu số điện thoại đó với phần chữ ký bên dưới các email gửi đến và cố gắng đưa ra gợi ý về tên người gọi.
Trải nghiệm ban đầu cho thấy sự gợi ý của Siri khá chính xác, dù về công năng thì vẫn còn hơi hạn chế so với Google Dialler. Ngoài ra, Siri còn học các thói quen sử dụng ứng dụng của bạn, chẳng hạn như bạn định làm gì khi cắm tai nghe vào điện thoại (nó sẽ đoán là bạn muốn nghe nhạc và bật ứng dụng nghe nhạc lên). Tuyệt hơn nữa, Siri không ưu tiên các ứng dụng gốc của Apple mà hoàn toàn có thể mở các ứng dụng bạn yêu thích như Spotify, Pandora nếu như đó là thói quen của người dùng.
Một sự bổ sung đáng hoan nghênh nữa – dù khá muộn màng – là chế độ tiết kiệm pin (Power Saver mode) cuối cùng cũng đã đáp xuống iOS, cho phép bạn “câu giờ” thêm tối đa 2 tiếng trước khi điện thoại tắt ngúm. Khi pin rơi xuống 20%, iPhone sẽ tự động thúc giục bạn bật chế độ tiết kiệm pin lên, và khi pin còn 10%, biểu tượng pin sẽ được đổi sang màu vàng như một sự báo động đỏ.
Cuối cùng, các nhà sáng lập Evernote có cớ để mà lo sợ, khi ứng dụng Notes ở iOS 9 gần như lột xác hoàn toàn. Bạn sẽ có thể phác thảo những bức vẽ, tạo các check list một cách thuận tiện. Điểm trừ là giao diện của Notes chưa thực sự đẹp mắt – sự kết hợp giữa giấy và màu vàng bùn trông khá kỳ dị – nhưng dù sao vẫn là một bước tiến đáng ghi nhận so với iOS 8.
“Thay đổi ở Trung tâm Báo nhắc không nhiều, nhưng cuối cùng thì nó cũng biết hiển thị các thông báo theo ngày, thay vì nhóm chúng lại theo ứng dụng. Đây là một trong những thay đổi được chờ đợi nhất, cùng với hộp tìm kiếm ở mục Settings cho phép bạn tìm kiếm các lựa chọn nhanh hơn nhiều so với trước đây”, một chuyên gia khác đánh giá.
Tuy vậy, ibtimes lại khuyến cáo người dùng iPhone 5 không nên nâng cấp iOS 9 nếu như họ đang sử dụng các ứng dụng tập luyện thể thao. Máy sẽ gặp các lỗi như ngốn pin nhanh, chạy thiếu ổn định, nhiều ứng dụng bị treo giữa chừng…
Trang này cũng nhận xét Apple đã học lỏm Android rõ rành rành với chế độ Low Power, nhưng rất may cho Táo khuyết là người dùng đồng tình với sự vay mượn này. Đơn giản là vì pin chưa bao giờ là thế mạnh của Apple.
C.T