The Colonists là game chiến thuật với lối chơi quản lý tài nguyên và xây dựng thành phố. Trò chơi lấy cảm hứng từ hai cái tên kinh điển The Settlers và Anno khi kết hợp cùng màn chơi được phát sinh ngẫu nhiên bằng thuật toán. Trải nghiệm game không chỉ hấp dẫn ở lối chơi đơn giản nhưng rất có chiều sâu về chuỗi cung ứng, mà còn nhờ vào phong cách đồ họa siêu dễ thương hiếm thấy ở thể loại này. Điều thú vị là cảm giác trải nghiệm ban đầu giống như game xây dựng, nhưng về sau dần biến thành quản lý tài nguyên khá thử thách.

Trải nghiệm Campaign mở đầu với câu chuyện kể cũng dễ thương không kém đồ họa của trò chơi. Theo đó, một nhóm người máy đã quá chán việc phục dịch loài người và nổi loạn trốn khỏi trái đất để đi tìm vùng đất hứa mới. Mỗi màn chơi là những nhiệm vụ mà bạn cần làm, mục đích giúp người chơi làm quen với các cơ chế gameplay trước khi tiếp tục sự hào hứng đó với hai chế độ chơi Challenges và Sandbox thử thách hơn. Bạn phải xây dựng các công trình, nghiên cứu công nghệ mới để khai khoáng và tinh luyện các loại tài nguyên.

Quản lý tài nguyên là trải nghiệm chính trong Colonists, kéo theo hàng loạt những vấn đề khác mà người chơi phải giải quyết. Một trong số đó là số lượng tài nguyên nhiều khủng khiếp. Để so sánh, nếu như Age of Empires 2 kinh điển chỉ có 5 loại tài nguyên cũng đủ khiến không ít người chơi mới lên bờ xuống ruộng, đứa con tinh thần của nhà phát triển solo Codebyfire có sương sương chỉ hơn 50 loại tài nguyên thô và tinh chế khác nhau. Đây là điểm làm nên sự khác biệt của trò chơi so với những tựa game cùng thể loại khác.

Ban đầu, Colonists chỉ có rừng vàng biển bạc với ba loại tài nguyên cơ bản: cây (wood), đá (stone) và thực phẩm (food). Thế nhưng một khi thành phố phát triển, số lượng tài nguyên tăng dần theo cấp số cộng, kéo theo hàng loạt các công trình mới cũng cần xây lên. Đơn cử như Lumberjack Hut dùng để khai thác wood rồi tinh chế thành gỗ xây nhà (timber) ở Sawmill. Sau đó, bạn đưa timber vào Workshop để nâng cấp Mining Camps, mở ra khả năng khai thác quặng sắt và từ đó kết hợp sản xuất ra rất nhiều loại tài nguyên khác.

Kỳ thực, danh sách tài nguyên được tinh chế từ các nguyên liệu thô rất dài, đủ khiến không ít người chơi bỏ chạy có cờ nên người viết không liệt kê. Thay vào đó, tôi chỉ nói rất vắn tắt rằng những tài nguyên này có cách vận hành khá giống việc kết hợp nguyên tố trong Doodle God: Evolution. Chỉ khác là chúng không nhiều đến thế, nhưng ít nhất cũng giúp bạn có cái nhìn khái quát về trải nghiệm game phức tạp như thế nào khi xét khía cạnh chiều sâu gameplay. Tuy nhiên, mọi thứ chỉ vận hành thông suốt khi có cơ sở hạ tầng đủ tốt.

Đó cũng là vấn đề thứ hai mà người chơi phải giải quyết trong trải nghiệm Colonists. Về cơ bản, nó giống như cách mà loài người phát triển kinh tế ở khu vực nào đó vậy. Muốn kinh tế đi lên phải có thông thương và điều này đòi hỏi hệ thống giao thông vận tải đủ tốt để thuận lợi cho việc di chuyển tài nguyên giữa các nhà máy. Bạn có thể làm điều này bằng cách quy hoạch từ đầu, nhưng đây gần như là nhiệm vụ bất khả thi với người chơi mới khi chưa hình dung ra mức độ phức tạp của việc chuyển đổi giữa các tài nguyên ra sao.

Trải nghiệm Campaign về sau được chia thành hai hướng: xây dựng kỳ quan gọi là Monument hoặc cạnh tranh với AI. Monument là công trình xây dựng khổng lồ cần rất nhiều loại tài nguyên khác nhau. Quá trình này được ghi nhận thông qua các huy hiệu đồng, bạc và vàng dựa trên thời gian mà bạn hoàn thành để đạt mục tiêu. Cạnh tranh với các AI thì mô tả sao trải nghiệm vậy. Colonists sử dụng hệ thống Watchtower để giữ tầm nhìn các khu vực xung quanh không bị phủ sương mù che khuất và đóng vai trò quan trọng trong trải nghiệm.

Những công trình nào của đối phương rơi vào tầm quan sát của Watchtower đều bị bà hỏa viếng thăm. Tuy nhiên, yếu tố chiến đấu trong trải nghiệm vô cùng hạn chế, dẫn đến các màn chơi này thường không hào hứng một khi bạn tìm được chiến thuật “trăm trận trăm thắng” mà tôi không thể tiết lộ vì lý do quá hiển nhiên. Thế nhưng, mức độ thử thách của Colonists không chỉ dừng ở đó. Các màn chơi về sau có tài nguyên nằm rất xa ở những nơi hẻo lánh với giao thông hạn chế và cần rất nhiều vàng cũng như có chiến lược cẩn thận.

Ở góc độ người chơi, điểm trừ lớn nhất của Colonists là trải nghiệm chỉ giữ được sự hấp dẫn ở vài tiếng đầu. Lý do là vì mọi thứ đều khá tuyến tính, từ các nghiên cứu công nghệ cho đến khả năng mở rộng. Hầu hết các nhiệm vụ Campaign đều chỉ dùng một chiến thuật duy nhất là đủ để giành chiến thắng. Tuy các màn chơi được thay đổi địa hình ngẫu nhiên giúp mang đến chiều sâu chiến thuật, nhưng có lẽ do quy mô phát triển nhỏ nên không có nhiều ý tưởng mới được triển khai vào trải nghiệm. Đây là điểm trừ khá đáng tiếc của game.

Ngoài chế độ chơi Campaign, trò chơi còn thử thách bạn với Challenges. Đây là những màn chơi đưa ra yêu cầu khó khăn, đi kèm với thời lượng khá hạn chế tùy vào danh hiệu mà bạn muốn theo đuổi. Ngoại trừ có tính thử thách cao hơn chủ yếu vì những hạn chế và thiết kế đặc thù, các màn chơi này không khác nhiều những nhiệm vụ trong chế độ Campaign. Dù sao nó cũng mang đến giá trị chơi lại khá tốt cho Colonists. Ngoài ra còn có Sandbox, nhưng chế độ chơi “làm gì kệ tui” này quá quen thuộc về ý tưởng nên tôi không đề cập đến.

Đáng chú ý, phiên bản Nintendo Switch mà tôi trải nghiệm không hỗ trợ cảm ứng. Dù vậy, đội ngũ phát triển thiết kế cơ chế điều khiển bằng tay cầm khá tốt và chỉ cần chút thời gian để làm quen. Tuy nhiên, so với gắn hai tay cầm Joy-Con vào Grip và trải nghiệm ở chế độ tablet hoặc gắn dock, tôi có cảm giác cầm và trải nghiệm ở chế độ handheld không được thoải mái lắm. Chưa kể, dù trải nghiệm bằng tay cầm vẫn khá tốt, nhưng cảm giác điều khiển chưa thể linh hoạt bằng sử dụng chuột và bàn phím như bản PC.

Sau cuối, The Colonists tuy mang đến một trải nghiệm chiến thuật hấp dẫn nhưng thiết kế phi bạo lực của trò chơi có thể không dành cho tất cả. Nếu bạn yêu thích hòa bình và không phù hợp với những tựa game chiến thuật tranh đoạt, đây chắc chắn là cái tên cực kỳ đáng cân nhắc với giá trị chơi lại khá cao.

The Colonists hiện có cho PC (Windows, macOS, Linux) PlayStation 4, Xbox One và Nintendo Switch. Xem thêm bài kinh nghiệm chơi game The Colonists.

Nintendo eShop