Sheltered vốn không phải là một cái tên mới trên thị trường. Trò chơi đã được phát hành trên hầu hết các nền tảng thông dụng hiện nay, trải dài từ PC cho đến di động. Thế nhưng đến tận bây giờ thì người chơi Nintendo Switch mới được trải nghiệm tựa game sinh tồn và quản lý tài nguyên hấp dẫn nhưng không kém phần thử thách này.

Ngay từ đầu game, Sheltered đã đưa người chơi đến với khả năng tùy biến các thành viên trong gia đình. Dù vậy, phong cách đồ họa pixel của trò chơi không tạo nhiều khác biệt cho các nhân vật ngoài các màu sắc trang phục. Bạn có thể lựa chọn tùy biến tối đa bốn nhân vật cùng một vật nuôi với các thiết lập tùy ý, từ điểm chỉ số của các nhân vật cho tới giới tính. Điểm chỉ số này tương đối quan trọng vì nó sẽ ảnh hưởng đến một số yếu tố trong trải nghiệm. Mặt khác, mỗi nhân vật cũng có cá tính riêng, chẳng hạn có nhân vật thì mau đói hơn nên ăn nhiều hơn, hoặc có nhân vật thì mau buồn ngủ hơn.

Cũng giống như những tựa game sinh tồn khác, mục tiêu của người chơi luôn là thu thập tài nguyên và chăm sóc các thành viên bằng việc đáp ứng những nhu cầu cơ bản của họ. Sheltered mang đến tính thử thách tương đối cao so với phần lớn những tựa game cùng thể loại mà tôi từng trải nghiệm. Ngoài các yếu tố ăn, uống và ngủ như thông thường, trò chơi mô phỏng gần như mọi nhu cầu cơ bản của con người như tắm giặt hay đi vệ sinh. Việc đáp ứng tất cả những nhu cầu này có thể tốn rất nhiều thời gian, đặc biệt khi về sau người chơi có thể thu nhận thêm các nhân vật khác thành đại gia đình mới.

Vấn đề ở chỗ, đồ họa pixel art của trò chơi tuy khá chi tiết nhưng cũng là một trở ngại lớn khi trải nghiệm trên các hệ console sử dụng tay cầm khó có thể điều khiển chính xác mà trong trường hợp của tôi là Nintendo Switch. Trong khi đó, môi trường màn chơi của Sheltered gây không ít khó khăn khi tương tác do đặc thù của đồ họa pixel, nhất là thời gian đầu trải nghiệm. Không gian sống thời điểm này còn ít nên việc sắp xếp các đồ chế tạo cho nhu cầu cơ bản gây không ít đau đầu cho người chơi. Chẳng hạn trong nhiều trường hợp, tôi không thể cho chó ăn do tương tác trùng lắp với các tương tác khác được đặt gần đó.

Đây cũng là một trong những trở ngại lớn nhất khi trải nghiệm. Trò chơi chỉ hướng dẫn bạn một số thông tin cực kỳ cơ bản và nhường việc khám phá cũng như tìm hiểu các cơ cấu gameplay cho người chơi lo liệu. Với một không gian khá hạn hẹp ban đầu và không có hình dung gì về những thứ phải xây dựng, trải nghiệm Sheltered khiến tôi liên tục hụt trước hụt sau những thứ cần thiết cho nhu cầu cơ bản. Đã vậy, trò chơi còn liên tục cảnh báo về tình trạng của các thành viên và yêu cầu bạn phải nhanh chóng khắc phục khiến tôi thêm phát hoảng. Đó chính là trải nghiệm mà bạn có thể trông đợi ở trò chơi.

Nhiệm vụ của người chơi là bảo đảm khả năng sinh tồn cho các thành viên càng lâu càng tốt, nhưng khả năng cao là bạn sẽ để vụt mất dần điều đó trong quá trình trải nghiệm. Trò chơi đưa ra khá nhiều thứ buộc bạn phải quyết định, nhưng không có lựa chọn nào là thật sự tốt. Những quyết định có những tác động hệ quả này giống như trong cuộc sống thật, mỗi lựa chọn đều buộc bạn phải hy sinh một điều gì đó. Đơn cử như yếu tố quan trọng là nhiên liệu để chạy máy phát điện. Thế nhưng để thu thập đủ nhiên liệu vận hành máy hay thậm chí các vật phẩm dùng để nâng cấp cho máy phát điện tiêu thụ nhiên liệu tiết kiệm hơn, người chơi phải điều một hoặc hai người đi tìm kiếm ở khắp mọi nơi ở trên mặt đất.

Vấn đề ở chỗ, việc bạn đi tìm được bao xa phụ thuộc vào số lượng nước mà bạn có, nhưng nước lại rất cần thiết cho những nhu cầu cơ bản khác như tắm giặt hay dùng nhà vệ sinh. Ngay cả khi phải hy sinh nhiều như thế, chưa chắc những gì bạn tìm được đáng để đánh đổi cho tất cả những điều nói trên. Đã vậy, dù những người ở trong hầm có nguy cơ bị những kẻ xấu tấn công và cướp bóc, những người phải đi tìm đồ ở trên mặt đất cũng gặp rủi ro bị tấn công bởi những người khác. Nếu đó là một nhân vật có chỉ số không phù hợp để chiến đấu, xem như đó là dấu chấm hết cho nhân vật và bạn sẽ bị mất tất cả những gì thu thập được trong chuyến đi.

Ở góc độ trò chơi, Sheltered có thể mang đến trải nghiệm khá chân thật đến mức khó chịu, có tính thử thách rất cao ngay từ độ khó thông thường. Thậm chí với thế giới ở trên mặt đất được thiết kế phát sinh ngẫu nhiên bằng thuật toán, đôi khi cơ hội tìm kiếm tài nguyên của bạn ở bên ngoài là rất thấp. Trong trường hợp này, đó có khi còn là kết cục cho cả gia đình đang trú ẩn trong hầm dưới lòng đất. Không chỉ thế, các nhân vật còn gặp đủ loại “tai nạn” gần như ở trên trời rơi xuống và có thể gây những hệ quả rất lớn. Chẳng hạn như nhân vật có thể bị nhiễm phóng xạ khi làm một chuyến “phiêu lưu ký” trên mặt đất và mất máu dần đến chết nếu bạn không tìm ra giải pháp cứu chữa.

Đây có thể là thảm họa trong trường hợp bạn không đủ tài nguyên để chế tạo vật phẩm cần thiết và điều này rất thường xảy ra trong trải nghiệm Sheltered. Nhiều lúc, việc thiếu một tài nguyên nhất định nào đó chẳng hạn như hinge hay rope để chế tạo món đồ cần thiết cũng hết sức ức chế. Trong khi đó, việc quản lý các nhu cầu cơ bản của mỗi thành viên cũng không phải là chuyện đơn giản. Rất may là nhà phát triển đã bổ sung thêm tính năng automation và tăng tốc thời gian trong game, cho phép các nhân vật có thể tự giải quyết các nhu cầu cơ bản trên “cơ sở hạ tầng” sẵn có để người chơi có thể tập trung vào những thứ quan trọng hơn.

Có thể thấy, vấn đề lớn nhất của Sheltered ở đây là yếu tố cân bằng. Đây có lẽ cũng là điểm trừ lớn nhất trong thiết kế của trò chơi, khiến tôi thỉnh thoảng vẫn cảm thấy khó chịu trong trải nghiệm. Chẳng hạn những thao tác như tắm giặt hay đi vệ sinh lại tiêu tốn cả tiếng đồng hồ nghe có thể phi lý, nhưng lại là chuyện bình thường của các nhân vật trong game. Hay như vài ba tầng hầm mà các nhân vật mất cả tiếng đồng hồ để di chuyển cũng đủ để khiến bạn phải kêu trời. Khó chịu nhất có lẽ là người chơi hoàn toàn bị động trước sự tấn công của “người lạ ơi” muốn cướp bóc “mái ấm” của bạn. Nó phụ thuộc quá nhiều vào các kỹ năng mà bạn có được trong khi không dễ để phát triển các kỹ năng này. Ngay cả việc đặt spike trap với tỷ lệ trúng bẫy là 60% cũng khiến tôi muốn khóc thét khi tỷ lệ bẫy hụt chắc phải gấp 10 lần.

Sau cuối, Sheltered tuy mang đến trải nghiệm sinh tồn và quản lý tài nguyên đáng chú ý, nhưng độ khó cao và một số vấn đề thiếu cân bằng trong gameplay có thể là điểm trừ không nhỏ. Yếu tố quản lý dựa trên những cơ chế có liên quan mật thiết đến nhau, không những đòi hỏi người chơi phải làm rất nhiều việc, mà còn là thử thách không hề nhỏ trong trải nghiệm nhất là trên các hệ console. Nếu không ngại những điều này thì đây vẫn là cái tên rất đáng chú ý và ngược lại.

Sheltered được phát hành cho PC (Windows, macOS, Linux), PlayStation 4, Xbox One, Nintendo Switch, Android và iOS.