Người La Mã cổ đại có một câu nói rất hay “Mọi con đường đều dẫn về thành Rome”. Vâng, nhưng “thành Rome không chỉ xây dựng trong một ngày”, ngay cả trên một trò chơi như Rome: Total War. Nó không chỉ là trò chơi, mà đã trở thành một cuốn sử vô cùng sinh động về đế chế La Mã cổ đại!
Lấy bối cảnh khoảng năm 246 TCN (khởi đầu của cuộc chiến Punic War) cho tới năm 14 SCN (năm hoàng đế Augustus băng hà), Rome: Total War đưa người chơi trở về thời kỳ chinh phục và thống trị của đế chế La Mã cổ đại qua lối chơi chiến thuật theo lượt truyền thống (Turn-Based Strategy/TBS), rất quen thuộc với các fan thể loại dàn trận. Người chơi khởi đầu bằng việc chọn cho mình một trong ba gia đình La Mã quyền lực: Julii, Brutii và Scipii. Nhiệm vụ của bạn là mở rộng bờ cõi và ảnh hưởng quyền lực của đế chế đến mọi ngóc ngách trên bản đồ. Chen lẫn vào con đường “tranh bá thiên hạ” giữa ba phe là sự xuất hiện của phe thứ tư, Senate – của viện Nguyên lão, nơi nắm trọn quyền hành trong xã hội La mã cổ đại – do máy điều khiển. Phe này sẽ đưa ra nhiệm vụ để người chơi lựa chọn. Vì là dạng TBS, nên lối chơi của Rome: Total War tất nhiên không thể thiếu hai mặt: theo lượt và thời gian thực. Nếu theo lượt, người chơi sẽ vạch ra các kế hoạch phát triển kinh tế trên bản đồ chiến thuật như lập đường giao thương, trồng trọt, mở hải cảng… để tạo ra những nguồn lợi nhuận, và dùng chúng để chi cho các hoạt động quân sự (tạo quân, trả lương…), xây dựng công trình hay các hoạt động ngoại giao. Ngoài ra, bạn còn có thể đặt quân mai phục, xây tiền trạm do thám hay các đồn lũy phòng thủ tạm thời trên bản đồ để canh giữ biên giới.
Hòa bình không thể giữ vững mãi. Việc giáp mặt với đối phương trên chiến trường là điều không tránh khỏi. Bạn sẽ được tận mắt chứng kiến và thể hiện tài năng “điều quân khiển tướng” trong những trận đánh hoành tráng với hàng ngàn quân đoàn giao tranh dữ dội. Các trận chiến có thể diễn ra trên cánh đồng rộng lớn hay trong thành phố khổng lồ, với hơn 100 loại quân khác nhau (tùy dân tộc) mà người chơi tha hồ chọn: nào là những binh đoàn Phalanx mạnh mẽ của người Hi Lạp cho tới các đội chiến xa Chariot nổi tiếng của dân Ai Cập, hay những thớt voi dũng mãnh của người Carthage v.v… Dù bạn chọn phe nào đi nữa, những trận đánh khốc liệt của Rome: Total War chắc chắn sẽ mang lại những cảm xúc khó quên!
Bên cạnh phần chơi chủ lực Imperial Campaign, game còn hỗ trợ các chế độ chơi khác như Historical Battle dành cho người yêu thích các trận đánh nổi tiếng trong lịch sử (tổng cộng 10 trận), Custom Battle với hàng chục màn chơi khác nhau cùng nhiều tinh chỉnh tùy ý, hay nếu chỉ muốn “điều quân khiển tướng” ngay – mục Quick Battle luôn luôn sẵn sàng chờ đón. Tất nhiên không thể thiếu mục chơi mạng với hai chế độ LAN và Internet, chỉ tiếc là trò chơi lại bỏ qua phần chơi chiến dịch mà theo dự kiến sẽ có trong mục chơi mạng!
Đội hình Phalanx luôn bất khả chiến bại trên chiến trường trừ phi khai thác được điểm yếu của nó.
Nếu nói Rome: Total War là phiên bản hay nhất từ trước đến nay của dòng game Total War nói riêng, và của thể loại TBS nói chung, thì quả không ngoa chút nào! Càng chơi, bạn sẽ càng thích thú với sự phong phú, đa dạng và tỉ mỉ của nó. Một trong những điều cần nói đầu tiên là cách “lái” người chơi theo cốt truyện hơn là theo kiểu chinh phục tự do như trước. Đây cũng là nguyên nhân giải thích cho sự hiện hữu của phe Senate và những nhiệm vụ của nó trong trò chơi. Hướng đi mới này dẫn đến việc lựa chọn phe chơi bị giới hạn, chỉ còn là ba thay vì rất nhiều như trong các bản trước. Khoan hãy vội thất vọng! Chúng không bị nhà phát triển game “lấy đi” mà “giấu đi”. Khi phần chơi chiến dịch (Imperial Campaign) được hoàn tất, bạn sẽ “mở” ra được các phe còn lại. Đây cũng là chủ đích của Creative Assembly: họ muốn cốt truyện không bị rời rạc, khuyến khích người chơi đi tới cùng để giành “phần thưởng” của mình. Sẽ không có gì lạ nếu bạn bắt gặp một người dù đã hoàn tất phần chơi của mình, vẫn “miệt mài” chơi lại để tiếp tục khám phá những phe mới xuất hiện!
Sự hấp dẫn kế đến trong cách chơi của Rome: Total War chính là các mặt của game ngày càng chi tiết và có “chiều sâu”. Giờ đây bạn có thể “nhúng tay” can thiệp với nhiều lựa chọn đa dạng. Ví dụ, trong lãnh vực ngoại giao, bạn có nhiều cách để đạt mục đích: mua chuộc quân, mua bán thành phố, đe dọa đối phương v.v… Nổi bật, và được người viết đánh giá cao nhất trong các mặt là phần quân sự: không chỉ cho phép bạn sắp đặt trước các hành động như mai phục, do thám… mà mức độ thật của những trận đánh ngày càng đáng kinh ngạc – thành quách rộng “khủng khiếp” với hàng loạt công trình chi tiết bên trong khiến việc tấn công chúng không còn đơn giản xua quân phá tường mà cần phải có vũ khí công thành và chiến thuật hẳn hoi. Các đạo quân cũng qui củ và hình thức hơn trong giao tranh lẫn hành quân, dùng chiến thuật (địa hình, đội hình, dụng quân): ai áp dụng hợp lý sẽ chiến thắng, dù đối phương đông hơn vạn lần!
Nhưng có lẽ điều làm cho người chơi “mê tít” là những hình ảnh ngoạn mục trong các trận đánh: các đội kỵ binh bị hất tung lên không bởi những “bức tường” Phalanx vững chắc, những đoàn voi hung hãn càn quét, dày xéo các binh đoàn bộ binh…
Một điểm hay khác nữa của game là hệ thống trợ giúp khá hiệu quả. Ngoài phần hướng dẫn chi tiết, dễ hiểu, game còn hỗ trợ thêm hai “cố vấn” – một kinh tế, một quân sự. Hai vị này tuy “nhiều chuyện”, đôi lúc gây phiền toái (đến độ một số tay chơi bực mình dẹp đi), nhưng các lời khuyên khá hữu ích, nhất là với những người mới bắt đầu làm quen với trò chơi. Theo ý kiến riêng, vị cố vấn quân sự “được” nhất vì đa phần lời khuyên có hiệu quả thực tế ngay, trong khi vị còn lại thường chỉ đưa ra những giải pháp chung chung. Tuy nhiên, mặt được đánh giá cao hơn nữa là chế độ quản lý tự động. Nhờ có nó, bạn đỡ vất vả trong việc kiểm soát đế chế rộng lớn của mình. Mọi việc từ xây nhà, lấy thuế, tạo quân đồn trú… đều do máy làm hết. Điểm duy nhất mà chế độ này “bì” không lại người chơi trong mặt quản lý là nó không sở hữu các tướng quân – một thứ tài nguyên vô cùng “xa xỉ” và quí giá trong Rome: Total War (các bản game trước không thể hiện rõ), vì nếu bạn có những tướng ‘tài’, việc quản lý sẽ thuận lợi rất nhiều.
Cuối cùng, xét về chiều dài của game, dù có cùng kích thước bản đồ với Medieval Total War (MTW), nhưng các vùng đất trong Rome: Total War “trông” rộng và nhiều hơn. “Rộng” do cách thức di chuyển không còn là dạng “gắp-thả” như trước mà theo hình thức dùng số bước đi (trong game là dạng cột năng lượng), tương tự một số game như Lords of the Realm, Heroes of Might and Magic… Chính cách thức mới này làm tăng khoảng cách giữa các vùng, vì vậy trong một lượt đi thật khó có thể “đặt chân” ra ngoài lãnh thổ.
Không chỉ vậy, tiến độ di chuyển của bạn còn phụ thuộc vào các yếu tố như: số lượng quân có trong nhóm, hành quân theo đường cái hay “băng rừng, lội suối” và có “ghép” quân hay không (trao đổi quân sẽ tốn điểm di chuyển, khác với các bản game trước). Vì vậy việc chinh phục cũng… “phê” hơn. Gộp cả “rộng” và “nhiều”, thời gian hoàn tất trò chơi lâu hơn.
Độ khó của game khá “găng”! Đó là đúc kết sau khi thử sức với các mức độ của game, nhất là hai mức: trung bình (Normal) và khó nhất (Very Hard). Sự chênh lệch khá nhiều. Ở chế độ trung bình, xu hướng chung của máy cho những trận đánh (mặt thời gian thực) là thụ động chờ đợi và xoay trở chậm. Còn với theo lượt, hiếm khi gặp trường hợp máy vây hãm làm khó, thay vào đó nó chỉ lo co cụm phòng thủ. Điều này hoàn toàn trái ngược khi chơi chế độ khó nhất: máy ra quân và tấn công khá sớm (cả thời gian thực lẫn theo lượt), đồng thời khả năng vận dụng đội hình trong trận chiến rất linh hoạt, chớp nhoáng.
Tuy độ khó do các mức qui định, nhưng nó cũng chịu ảnh hưởng một phần bởi các thiết lập. Chẳng hạn, nếu chọn tính năng Arcade, khi giao tranh quân lính sẽ không biết mệt mỏi do không có thể lực, vì vậy độ thật trong các trận đánh sẽ giảm. Việc chọn phe chơi (ba phe chính) cũng là một “thủ phạm” tiếp tay. Tùy theo phe mà người chơi chọn, khó khăn sẽ khác nhau. Theo kinh nghiệm, phe Brutii dễ chơi nhất dù chọn mức độ nào, vì địa thế lãnh thổ rất có lợi: tránh được tấn công sớm, dễ đổ bộ đánh chiếm các thành phố ven biển, dễ hạ đối phương (chủ yếu là Hi Lạp và Ai Cập). Ngược lại, Julii lại tỏ ra khó “xơi”: ngay khi mới bắt đầu đã đụng độ với sự thách thức của dân Gaul (Gôloa) hung tợn, làm cho việc mở rộng bờ cõi rất chậm chạp. Riêng với Scipii, địa hình tạm ổn với đa phần giáp biển, nhưng việc đáng lo nhất là để thủ đô nằm “kẹt” giữa hai kình địch (Julii và Scipii) nên rất nguy hiểm về sau…
Trò chơi được đánh giá hay, không chỉ thể hiện xuất sắc ở các mặt mà còn được xét ở khía cạnh ít lỗi. Rome: Total War là một ví dụ điển hình. Xuyên suốt game, chỉ có vài sơ suất rất nhỏ mà nếu bạn không tinh mắt thì sẽ khó thấy. “Bắt bài” đầu tiên là trong các trận thủy chiến, khi “tàn cuộc” thường số tàu của hai bên vẫn còn nguyên? (phần thủy chiến của game bị khá nhiều gamer “chê” vì không cho người chơi can thiệp và đơn điệu theo kiểu “nhiều quân thì thắng”).
Kế đến, hơi phi lý, là khi bạn chiếm một thành phố thì ngay sau đó thành phố này nổi loạn với quân số rất đông và “xịn”. Để có những đạo quân “xịn”, bạn phải mất ít nhất hai lượt đi trở lên và mỗi lần chỉ được một quân trong hàng đợi, trong khi đó máy chỉ cần một lượt là có tất!
Nói đến Rome: Total War không thể bỏ qua phần hình ảnh “Sắc nét và chi tiết”. Đó là những từ ngữ thích hợp nhất để miêu tả. Ấn tượng đầu tiên đập vào mắt chính là bản đồ chiến lược được 3D hóa, trông sinh động hẳn với những đồi núi, rừng cây, các tuyến giao thương (thủy, bộ) đầy ắp tàu, xe tấp nập tới lui… những thứ “xa xỉ” mà các phiên bản trước không có. Ngoài ra, Rome: Total War cũng đã nâng cấp mô hình của các đạo quân, “biến” chúng từ hình ảnh 2D xấu xí sang ba chiều sắc nét. Nếu phóng to, bạn có thể thấy được sự tỉ mỉ và chi tiết trong từng đường nét trên các bộ giáp, công trình hay sự bóng loáng, chói mắt của kim loại dưới ánh mặt trời… trông rất tuyệt vời (tùy theo thiết lập hình ảnh mà mức độ chi tiết sẽ khác nhau).
‘Những gì bạn thấy trong bản đồ chiến thuật, sẽ được tái hiện trên chiến trường’, Creative Assembly đã giữ đúng lời hứa: bạn xây các trại lính, cất những tòa nhà …chúng sẽ có mặt ở những nơi mà đoàn quân đi qua. Tất nhiên, mô hình của những công trình này sẽ được thu nhỏ tương đối, nhằm tránh ‘ngốn’ tài nguyên máy. Do vậy yêu cầu cấu hình tương đối nhẹ, với cấu hình phổ biến cho chơi game, trò chơi chạy khá ổn định và “ngon lành” (các thiết lập ở mức Medium). Tuy chỉ có trục trặc nhỏ duy nhất ở những cảnh có dùng nhiều hiệu ứng (khói, lửa…), khung hình sẽ đột ngột giảm một phần, làm cho diễn tiến trở nên khá chậm. Một mẹo nhỏ để khắc phục – bạn đưa tầm nhìn gần lại để giảm số lượng đối tượng mà card đồ họa cần xử lý.
Với những ai đã từng chơi qua dòng Total War, chắc hẳn khó quên sức “hút” đặc biệt của những bản nhạc, nhất là trong các trận chiến. Mỗi khi tiếng trống trận vang rền, dồn dập cất lên, người chơi có một cảm giác rạo rực và hừng hực khó tả! Sang Rome: Total War tiết tấu này vẫn không đổi, và cả phần nhạc thời bình cũng rất ấn tượng mà các bản game trước không thể sánh được: điệu nhạc du dương xen lẫn giọng hát thánh thót của các thiên thần, làm cho người chơi có cảm giác lâng lâng như đang ở trong vườn địa đàng (bài nhạc hay nhất của game thuộc phần Credit). Bên cạnh đó, trước mỗi đầu cuộc chiến luôn có những câu nói “lên gân” chiến sĩ rất hào hùng, càng làm cho tâm trạng người chơi thêm hồi hộp và phấn chấn. Phần âm thanh phụ như tiếng va chạm của gươm giáo, ngựa hí, tường thành rung chuyển khi trúng đạn… đều thể hiện rất tốt, đặc biệt là tiếng “rít” nghe rất sướng tai mỗi khi một đợt “mưa tên” (đúng nghĩa đen!).
Tuy có nhiều tính năng phức tạp, nhưng cách sắp xếp giao diện của game trông gọn gàng nhờ phân rõ các chức năng thông qua những icon dễ hiểu. Phần điều khiển quân, càng dễ hơn cho người chơi khi game được hướng về phong cách của dạng RTS: tạo và gọi nhóm quân đơn giản, sử dụng phím tắt.
Với sự xuất sắc đạt được ở các mặt, quả thật không có gì để phàn nàn Rome: Total War. Để kết thúc bài viết, tác giả xin mượn một câu nói của nhà biên kịch La Mã nổi tiếng – Titus Maccius Plautus (254 -184 TCN): “Chinh phục hay bị chinh phục”. Bạn sẽ là ai trong Rome: Total War?
Theo PCWorld Việt Nam