Mã độc tống tiền hay còn được gọi là Ransomware là loại phần mềm độc hại (malware) không chỉ nhắm đến máy tính chạy Windows mà đôi khi có thể nhắm đến máy tính Mac của Apple và nền tảng di động Android của Google.
Loại malware này sử dụng một hệ thống mật mã để mã hóa dữ liệu thuộc về một cá nhân và đòi tiền chuộc thì mới khôi phục lại. Một trong những đại diện nổi tiếng nhất của loại malware này có tên là CryptoLocker, nó sẽ tiến hành “bắt cóc” dữ liệu của người dùng làm con tin và đòi họ chi trả hàng trăm USD để “chuộc” lại chúng.
Giống như các phần mềm độc hại khác, Ransomware có thể xâm nhập vào máy tính của người sử dụng khi người dùng tìm và dùng các phần mềm crack; bấm vào quảng cáo; truy cập web đen, đồi trụy; truy cập vào website giả mạo; tải và cài đặt phần mềm không rõ nguồn gốc; file đính kèm qua email spam…
Sau khi xâm nhập vào máy tính, nó sẽ tiến hành mã hóa dữ liệu của bạn nhưng không yêu cầu bạn đưa ra tiền chuộc ngay, mà nó sẽ đưa ra cho bạn danh sách các phần mềm để bẻ khóa dữ liệu khi bạn tiến hành tìm kiếm trên mạng. Tất nhiên các phần mềm này đều có phí.
Nhiều ransomware được ngụy trang khá tốt. Đôi khi nó còn được gọi là “scareware” bởi chúng sẽ đưa ra những cảnh báo giả cho người dùng như “Máy tính của bạn đã bị nhiễm malware, hãy mua phần mềm [xxx] để tiến hành loại bỏ malware này” hoặc “Máy tính của bạn đã được sử dụng để tải về các dữ liệu vi phạm pháp luật, hãy nộp phạt để có thể tiếp tục sử dụng máy tính”.
Một số trường hợp khác, ransomware sẽ trực tiếp nêu lên vấn đề cho bạn. Chúng sẽ thâm nhập sâu vào bên trong hệ thống của máy rồi hiển thị một thông báo rằng chúng sẽ chỉ biến mất khi bạn trả tiền cho tác giả của ransomware đó. Kiểu phần mềm độc này có thể bị trị bằng các công cụ gỡ bỏ mã độc hoặc cài lại Windows.
Làm sao để tự bảo vệ bản thân khỏi ransomware? Rất đơn giản, người dùng nên tuân theo những lời khuyên sau đây:
– Cài đặt và thường xuyên nâng cấp một phần mềm diệt virus trên máy tính.
– Đảm bảo Windows và mọi phần mềm đang sử dụng trên máy tính đều thường xuyên được nâng cấp để vá lại các lỗ hổng bảo mật.
– Tuyệt đối không kích vào các đường link khả nghi, dù được gửi đến từ người quen (bởi lẽ tài khoản của họ có thể đã bị hacker chiếm đoạt hoặc tự động phát tán đường link có chứa mã độc). Nhìn chung, nếu không chắc chắn về các trang web, tuyệt đối không mở chúng.
– Tuyệt đối không mở các file đính kèm được gửi đến từ những người không quen biết hoặc không tải các file từ các trang web không rõ nguồn gốc.
– Thường xuyên sao lưu những dữ liệu quan trọng trên máy tính ra các thiết bị lưu trữ bên ngoài hoặc các dịch vụ lưu trữ đám mây.
