Project Treble (dự án Treble) là một phần của phiên bản Android 8.0 Oreo mới nhất trong nỗ lực tái kiến trúc lại bộ khung của hệ điều hành Android của Google.
Project Treble ra đời với mục tiêu giúp cho các nhà sản xuất có thể cập nhật Android nhanh hơn và dễ dàng hơn trên các thiết bị. Đây là điều khiến người dùng Android ngán ngẩm nhất so với việc dùng iOS khi chờ dài cổ để đợi bản cập nhật mới. Tuy nhiên, với sự ra đời của Project Treble, mọi chuyện hứa hẹn sẽ được cải thiện tình trạng phân mảnh Android hiện nay.
Vấn đề này xuất hiện từ khá lâu, thậm chí nhiều nhà sản xuất thường hay “quên” cập nhật phần mềm cho các thiết bị cũ sau khi ra mắt các thiết bị mới. Dù là thay đổi lớn nhất trong Android Oreo nhưng Project Treble có vẻ vẫn ít người biết. Nó chỉ liên quan tới phương thức làm việc giữa Google và nhà sản xuất, tức là phần nhân hệ thống phía sau mỗi bản cập nhật. Nhưng thay đổi này rất có lợi cho người dùng.
Việc chậm cập nhật từ trước đến nay khiến người dùng Android không được trải nghiệm những tính năng mới. Tuy nhiên, điều khiến Google lo ngại nhất đó là các tính năng bảo mật không được cập nhật sẽ khiến người dùng sẽ trở nên dễ bị tổn thương hơn bởi phần mềm độc hại. Việc cập nhật chậm có liên quan tới cách thức giao tiếp giữa các lớp phần mềm (layer) của Android với phần cứng của điện thoại. Để giúp các ứng dụng có thể chạy được trên CPU hoặc dùng được camera, hệ điều hành phải giao tiếp với phần cứng thông qua HAL (hardware abstraction layer – lớp trừu tượng thực thi bởi phần mềm). Hiểu theo cách đơn giản nhất, HAL là ngôn ngữ để phần cứng và phần mềm có thể giao tiếp với nhau. Vấn đề của Android Nougat và các phiên bản Android trở về trước đó là không có sự tách biệt giữa mã phần cứng cấp thấp của các nhà sản xuất và mã hệ điều hành mở cấp cao AOSP (Android Open Source Platform) của Google. Vì vậy, các nhà sản xuất phải cập nhật lại phần lớn mã Android sau mỗi lần cập nhật của Google. Ngoài ra, họ cũng phải chờ nhà cung ứng linh kiện viết lại mã HAL để phiên bản Android mới có thể giao tiếp với phần cứng hiện có.
Project Treble ra đời được thiết kế để tách biệt Framework (bộ khung phát triển phần mềm) của Android với mã phần cứng của các nhà sản xuất. Nhờ vậy, sau mỗi lần cập nhật, VI (Vendor Implementation), những phần mềm được nhà sản xuất tạo ra để giúp phần mềm giao tiếp với phần cứng (bao gồm cả HAL), sẽ được giữ nguyên. Từ đó, Project Treble sẽ giúp các nhà sản xuất không phải đau đầu để viết lại mã cho các thiết bị có cấu hình thấp.
Tuy nhiên, Project Treble cũng có thể chưa giải quyết triệt để “lỗ hổng” này khi mà các nhà sản xuất cũng cần thời gian để tích hợp những tính năng mới của họ vào mã AOSP của Google. Nói cách khác, việc cập nhật Android sớm hay muộn vẫn sẽ phụ thuộc vào nhà sản xuất. Project Treble đơn giản là giảm số lượng công việc họ cần phải làm, đặc biệt là đối với các nhà sản xuất có số lượng mã phần cứng lớn.
Google đã tạo ra 60 ngôn ngữ giao tiếp giữa HAL với từng linh kiện phần cứng khác nhau trong điện thoại và được gọi là HIDL (HAL interface definition language). Mục tiêu chính của một HIDL là cho phép phần khung của Android có thể bị thay thế mà không cần sửa lại HAL. Giờ đây, HAL sẽ được xây dựng bởi các nhà sản xuất chip và đưa vào một phân vùng riêng trên thiết bị. Mỗi khi có cập nhật Android thông qua phương thức OTA (over-the-air update), chỉ có duy nhất phần khung của Android bị thay đổi và HAL không bị ảnh hưởng.
Lưu ý quan trọng bạn cần nhớ là Project Treble không có nghĩa là bạn sẽ nhận được cập nhật ngay lập tức khi Google ra mắt phiên bản Android mới. Các nhà sản xuất vẫn cần có những tinh chỉnh riêng và thêm một số tính năng độc quyền của họ vào Android. Vì vậy, chúng ta vẫn sẽ phải mất một khoảng thời gian trước khi phiên bản Android mới nhất tới tay người dùng.
Nói tóm lại, nhờ có Project Treble, thời gian cập nhật Android sẽ được cải thiện, xin nhắc lại là cải thiện. Điều đó có nghĩa là những bản cập nhật Android sẽ đến sớm hơn trong thời gian tới nhưng sẽ không có chuyện mỗi tháng lại có một cập nhật như iOS.
Project Treble rất hứa hẹn nhưng một điều quan trọng chúng ta cần phải hiểu là nó vẫn có những giới hạn. Thứ nhất, không như Apple và iOS, thời gian cập nhật phần mềm không nằm trong tay của Google. Project Treble chính xác là một kiến trúc được tối ưu hóa để đẩy nhanh quá trình cập nhật phần mềm. Google đã thực hiện phần việc của họ trên Android Oreo và tiếp theo là nỗ lực của các nhà sản xuất.
Một lưu ý quan trọng khác là những thiết bị sử dụng Android Oreo hoặc cao hơn là được hỗ trợ Project Treble. Điện thoại nâng cấp từ Nougat lên Oreo sẽ không được nằm trong diện hỗ trợ nếu nhà sản xuất không muốn. Khi mua điện thoại chạy Android Nougat trong thời gian hiện nay, bạn cần phải đặc biệt lưu ý tới những lời hứa hẹn về Project Treble của nhà sản xuất.
Những điện thoại hỗ trợ Project Treble tốt vào thời điểm này có thể kể là Google Pixel, Essential Phone, Huawei Mate 9, Mate 10, Honor 8 và Honor 8 Pro.
(Tổng hợp)