Dù vẫn dùng phương thức cũ, mô hình lừa đảo tiếp cận người lao động càng phổ biến và chuyên nghiệp hơn khi lan sang tận các website tuyển dụng tên tuổi, tổ chức tìm kiếm nhân sự để dụ dỗ nhiều người tiếp tục sập bẫy.
Nạn lừa đảo thông qua các dịch vụ tuyển dụng, trung tâm giới thiệu việc làm không còn quá xa lạ với nhiều người.
Với nhu cầu thay đổi môi trường công việc, chị Lê Thị Bích Hằng, quận Thủ Đức đăng bộ hồ sơ của mình lên nhiều trang tin tuyển dụng lẫn mạng xã hội để mong tìm được một nơi làm việc ưng ý nhất và có nhiều sự lựa chọn hơn.
Chỉ trong vòng một ngày sau chị đã nhận được một email mời phỏng vấn đúng theo vị trí mình cần tìm với mức lương đề xuất khá hấp dẫn. Hồ hởi chuẩn bị cho buổi phỏng vấn thật đầy đủ, bởi với kinh nghiệm gần 2 năm trong nghề truyền thông của mình, chị cũng khá am hiểu được các nhà tuyển dụng cần gì và những cách thức hóc búa khi phỏng vấn của một nhà tuyển dụng dày dạn. Nhưng đến khi tiếp cận nhà tuyển dụng chị mới thực sự bỡ ngỡ bởi phong cách phỏng vấn không thực sự xứng tầm so với những gì được giới thiệu của công ty này. Thậm chí điều lạ hơn là việc chị được yêu cầu phải nộp phí ứng tuyển 300.000 đồng sau khi đã qua phỏng vấn vòng đầu. Dĩ nhiên, linh tính mách bảo chị có điều gì không ổn nên chị đành tìm một lý do đột xuất nào đó và cáo lỗi ra về. Sau cả tuần tìm hiểu kỹ càng hơn, tình cờ chị thấy được đây là một công ty được liệt trong danh sách đen của khác nhiều website tuyển dụng.
Email mời phỏng vấn hấp dẫn tại một công ty “ma”
Với thời buổi mở rộng của mạng xã hội và các trang đăng tin trực tuyến việc kết nối giữa doanh nghiệp với người lao động ngày càng dễ dàng hơn.
Liên tục có nhiều bản cập nhật được nhiều trang đăng tin tuyển dụng như vieclam.24h, kiemviec, timviec… đều cập nhật liên tục danh sách địa điểm các công ty nằm trong diện nghi vấn khi liên tục có nhiều phản ảnh tiêu cực từ người lao động.
Chủ động tìm đến con mồi
Nếu như trước kia, người tìm việc thường bị lừa tại những trung tâm môi giới việc làm “dỏm” thì hiện nay mô hình này đã trở nên tinh vi hơn. Những nhà tuyển dụng “ma” thành lập hẳn trụ sở công ty, đăng tin tuyển dụng công khai trên báo, trên mạng Internet với những công việc hấp dẫn, lương cao mà lại không đòi hỏi nhiều về trình độ. Những công ty này thu lợi từ khoản tiền mà họ yêu câu ứng viên đóng, kí quỹ, hoặc mua sản phầm của công ty để được tuyển dụng.
Lân la trên khắp các trang đăng tin tuyển dụng có tiếng như kiemviec, tuyendung, careerlink, vietnamworks…, các công ty lừa đảo chủ động gởi email đến các ứng viên có “tiềm năng” sau khi xem sơ qua bản CV(tóm tắt lý lịch và kinh nghiệm làm việc).
Danh sách hơn 300 công ty vào diện nghi vấn từ một website tuyển dụng
Phương thức lừa đảo này dễ qua mặt người dùng hơn khi lợi dụng thương hiệu của rất nhiều công ty lớn có tiếng tăm trên thị trường như Oriflame, Cathay, Blue Ocean, Stella Ivy, Provence, SC Telecom… Với một địa chỉ khác so với trụ sở chính của công ty thật, các công ty “ma” này khẳng định mình là một chi nhánh mới mở của công ty mẹ nên cần tuyển dụng nhân sự.
Phương thức chủ động gởi email được sử dụng phổ biến hơn bởi đa phần các trang đăng tin kiếm việc đã có hệ thống kiểm duyệt thông tin đăng tuyển rất gắt gao nên việc giả mạo các công ty lớn để lừa đảo là rất khó.
Sau khi dụ dỗ được các con mồi đến phỏng vấn, việc còn lại chỉ là thu hút người tìm việc với mức lương và vị trí thật hấp dẫn đồng thời chịu mất một khoảng phí “giữ chỗ” nho nhỏ để được nhận việc.
Nhận biết nhanh các nhà tuyển dụng “ma”
Xưng danh đến từ các công ty có thương hiệu khá nổi tiếng nhưng không hề sử dụng hộp thư điện tử có tên miền là website công ty.
Ngay trong nội dung email mời phỏng vấn bạn cũng dễ dàng gặp sự không chuyên nghiệp của một nhà tuyển dụng giả mạo như: câu cú lủng củng, lỗi chính tả, ngữ pháp, mang tính quảng cáo nhiều hơn là mời phỏng vấn, dùng quá nhiều màu sắc, cỡ chữ trong email…
Điều dễ nhận biết nhất là mức lương thử việc được đưa ra thẳng trong email. Thậm chí với nhiều email, mức lương hay vị trí được đề nghị nằm ở mức cao ngất ngưỡng so với khả năng của người tìm việc. Trong khi với một nhà tuyển dụng lớn, lương bổng luôn khâu cuối cùng trong phỏng vấn và chỉ trao đổi trực tiếp sau khi đã có các trao đổi tìm hiểu về ứng viên.
M.H
Khuyến nghị báo cáo các trường hợp nghi ngờ
Đối với những ứng viên gặp phải tình huống tương tự như chị Lê Thị Bích Hằng, điều quan trọng là nên báo cáo những trường hợp lừa đảo này cho các trang web tuyển dụng hoặc cơ quan có thẩm quyền. Việc này không chỉ giúp cảnh giác cho những người tìm việc khác mà còn góp phần làm giảm thiểu tình trạng lừa đảo tại Việt Nam.
Thông tin bổ sung có thể giúp bạn
Ngoài việc tìm kiếm thông tin về các công ty trên internet, ứng viên nên tham gia vào các nhóm trực tuyến, diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm về tuyển dụng. Những diễn đàn như vậy thường có rất nhiều thông tin hữu ích từ những người đã trải qua tình huống tương tự.
Lời khuyên từ chuyên gia
Theo các chuyên gia tuyển dụng, bạn nên tránh những cơ hội việc làm yêu cầu phí nộp hồ sơ, chi phí phỏng vấn hay bảo lãnh tài chính. Mỗi công việc tốt sẽ không yêu cầu bạn chi trả thêm bất kỳ khoản phí nào. Kiểm tra trước về các công ty và các phản hồi từ những ứng viên trước để nâng cao khả năng nhận diện các trường hợp lừa đảo.