Trong suốt hơn một thập kỷ, mình đã “trung thành” với Microsoft Office – từ thời Office 2010 bản mua một lần cho đến khi buộc phải lên Microsoft 365 trả phí hàng năm. Ban đầu là 1,3 triệu, sau tăng lên gần 2,4 triệu đồng/năm. Nhưng rồi đến một ngày, mình nhận ra mình đang trả tiền cho những thứ mình không hề dùng. Và đó là lúc mình phát hiện ra LibreOffice — một bộ ứng dụng văn phòng hoàn toàn miễn phí, mã nguồn mở, và có thể thay thế Office gần như trọn vẹn. Điều trớ trêu là nó đã tồn tại… ngay trước mắt mình suốt bao năm qua.
Khi chi phí không còn đáng với giá trị
Mình bắt đầu thấy không ổn khi Microsoft 365 Personal tăng giá lên $99.99/năm (~2,4 triệu đồng). Khi mở thống kê sử dụng thì thật “choáng”:
-
Word: mở chưa đến 40 lần trong 6 tháng – chủ yếu để soạn hợp đồng và chỉnh CV.
-
Excel: chỉ dùng vài file nhỏ.
-
PowerPoint, Access, Publisher: gần như chưa động tới.
Tức là mình đang trả gần 100 đô mỗi năm cho phần mềm mình chỉ dùng 10% công năng.
Thế là mình bắt đầu tìm giải pháp thay thế — và phát hiện ra LibreOffice có thể mở, chỉnh, và lưu .docx, .xlsx, .pptx cực kỳ ổn định. Tất cả lo ngại về “không tương thích” với khách hàng dùng Office hóa ra chỉ là định kiến cũ.
Trải nghiệm thật: LibreOffice tốt hơn mình tưởng
Khi mình chuyển sang LibreOffice, cảm giác giống như đổi từ iPhone sang Android cao cấp — khác giao diện, nhưng mọi thứ quen thuộc vẫn ở đó.
LibreOffice Writer – “phiên bản Word 2010 được hồi sinh”
-
Hỗ trợ Styles & Formatting, Track Changes, Mail Merge, và xuất PDF trực tiếp.
-
Mở file Word dài 35 trang vẫn giữ nguyên font, lề, ảnh — chỉ cần chỉnh nhẹ vài bảng biểu đặc biệt.
-
Giao diện giống Office cổ điển, không Ribbon, cực kỳ thân thiện cho ai ghét giao diện mới của Microsoft.
LibreOffice Calc – “Excel mà không quá rối”
-
Làm được Pivot Table, Conditional Formatting, VLOOKUP, và nhiều hàm tương đương.
-
Với 90% người dùng (sinh viên, kế toán nhỏ, freelancer), tính năng là quá đủ.
-
Mình test bằng cách gửi file hóa đơn .xlsx cho khách — họ mở trên Word/Excel chỉnh sửa, gửi lại, và LibreOffice vẫn đọc Track Changes ngon lành.
LibreOffice Base – “Access dễ gần”
-
Mình thử tạo database nhỏ quản lý thu nhập freelance.
-
Giao diện đơn giản, dễ học, không cần kỹ năng lập trình.
-
Làm được những gì Google Sheets vẫn làm, nhưng offline và bảo mật hơn.
Lợi thế lớn nhất: Tự do làm việc offline
Mình nhận ra sự “tự do thật sự” khi không còn phải đăng nhập, đồng bộ, hay bị ép lưu vào OneDrive. LibreOffice hoàn toàn hoạt động offline, không popup “Sign in to save”, không đòi xác thực. Chỉ cần lưu file vào thư mục mình muốn.
Để đồng bộ nhẹ nhàng giữa máy bàn và laptop, mình kết hợp với Syncthing — một công cụ mã nguồn mở giúp tự động đồng bộ thư mục, không qua server của Google hay Microsoft. Kết quả: file tự cập nhật giữa các thiết bị, không giới hạn dung lượng, không tốn phí thuê cloud.
Điểm yếu: Không phải ai cũng nên rời bỏ Microsoft
Tất nhiên, không có gì hoàn hảo.
| Vấn đề | Hạn chế của LibreOffice | Giải pháp / Lưu ý |
|---|---|---|
| PowerPoint phức tạp | LibreOffice Impress hiển thị sai animation hoặc layout nâng cao | Dùng Google Slides hoặc Canva cho thuyết trình |
| Macro (VBA) | Dùng ngôn ngữ riêng “LibreOffice Basic” → phải viết lại macro nếu bạn dùng Excel automation | Chỉ phù hợp với người dùng phổ thông |
| Cộng tác trực tuyến | Không có real-time editing mượt như Microsoft 365 | Vẫn dùng “Track Changes” hoặc chia sẻ qua cloud như Nextcloud |
| Thiếu tích hợp SharePoint/Teams | Không có tích hợp doanh nghiệp sâu | Dành cho freelancer, sinh viên, cá nhân là chủ yếu |
Ai nên (và không nên) chuyển sang LibreOffice?
NÊN nếu bạn là:
-
Freelancer, học sinh/sinh viên, chủ doanh nghiệp nhỏ
-
Làm việc độc lập hoặc không cần cộng tác real-time
-
Ưu tiên làm việc offline, bảo mật, và tiết kiệm chi phí
-
Cần mở/chỉnh file .docx, .xlsx, .pptx nhưng không muốn trả phí
KHÔNG NÊN nếu bạn:
-
Đang dùng Excel nâng cao (Power Query, VBA, Macro phức tạp)
-
Phụ thuộc vào Teams, SharePoint, OneDrive
-
Làm việc trong môi trường yêu cầu cộng tác thời gian thực
Kết quả sau 3 tháng dùng LibreOffice
| Tiêu chí | Microsoft 365 | LibreOffice |
|---|---|---|
| Chi phí | $99.99/năm (~2.4 triệu VND) | 0 đồng |
| Cần đăng nhập / Internet | Có | Không cần |
| Mở file .docx / .xlsx / .pptx | 100% | ~98% tương thích |
| Bảo mật dữ liệu | Lưu trên OneDrive | Lưu cục bộ / tự kiểm soát |
| Cộng tác nhóm | Real-time | Bình luận + Track Changes |
| Hiệu suất khi mở file lớn | Tốt | Tốt, đôi khi nhanh hơn |
Tóm lại: Mình tiết kiệm gần 2,5 triệu/năm – và chưa gặp trở ngại thực sự nào trong công việc hàng ngày.
Mình nhận ra suốt 10 năm qua, mình trả tiền chỉ vì… đã quen với Office. Nhưng giờ, mình thấy LibreOffice không chỉ thay thế được, mà còn giúp mình làm việc tập trung hơn, ít phụ thuộc hơn, và không lo hết hạn đăng ký mỗi năm. LibreOffice không hào nhoáng, không cần kết nối internet, không “mời gọi nâng cấp lên gói Premium” – nó chỉ đơn giản là làm việc, và làm tốt. Nếu bạn đang tự hỏi có nên tiếp tục trả tiền cho Office hay không, hãy thử LibreOffice trong một tuần. Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy — thứ bạn cần thực ra luôn miễn phí, chỉ là bạn chưa thử mà thôi.