Nếu bạn từng nghe đến ứng dụng Obsidian – ứng dụng ghi chú mạnh mẽ, miễn phí và được mệnh danh là “bộ não thứ hai” – thì có lẽ bạn cũng từng thấy những hình ảnh Graph View rực rỡ như mạng neuron. Nhưng nếu không cẩn thận, chính sự hấp dẫn đó lại biến vault của bạn thành một mớ hỗn độn.
Mình đã trải qua điều đó. Ngày đầu cài Obsidian, mình háo hức tạo hàng chục ghi chú, link lung tung chỉ để thấy Graph View sáng lên. Nhưng chỉ vài tuần sau, mình mất hàng giờ chỉ để tìm một note. Lúc ấy, mình mới hiểu: Obsidian không chỉ là nơi lưu trữ ý tưởng — mà là một hệ thống cần được thiết kế và duy trì có kỷ luật.
Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ 3 kinh nghiệm lớn nhất mình rút ra sau nhiều tháng sử dụng Obsidian. Những thói quen này giúp mình xây dựng một Vault gọn nhẹ, dễ mở rộng, không bị ngộp, và thực sự mang lại giá trị lâu dài.
Kết thúc mỗi buổi ghi chú bằng “5 phút dọn dẹp”
Khi ghi chú liên tục, bạn sẽ sinh ra rất nhiều note tạm, như ý tưởng chớp nhoáng, đoạn code test, hay trích dẫn ngắn. Nếu không dọn dẹp định kỳ, chúng sẽ chôn vùi những ghi chú quan trọng và làm giảm hiệu quả tìm kiếm trong Obsidian.
Trước đây mình từng bỏ qua điều này. Sau một thời gian, vault của mình có hàng trăm file “Note 1”, “Untitled 2”, “Idea random”… khiến việc tìm kiếm trở thành ác mộng. Kể từ khi áp dụng “5-minute cleanup” – dọn nhanh sau mỗi phiên làm việc – mình tiết kiệm được hàng giờ mỗi tuần.
✅ Cách thực hiện “5 phút dọn dẹp”
| Thao tác | Mục tiêu | Cách làm |
|---|---|---|
🗂 Di chuyển note tạm sang thư mục Review Later |
Giữ vault gọn | Dành 1 ngày/tuần để xem lại |
| 🔍 Tìm và xóa note trống hoặc ít nội dung | Giảm nhiễu tìm kiếm | Sử dụng plugin “Dataview” với truy vấn length:<200 |
| 🕓 Xóa note không chạm tới hơn 14 ngày | Duy trì vault “sống” | Dùng bộ lọc file.mtime < date(today) - dur(14 days) |
💬 Giống như “Inbox Zero” trong email, hãy hướng tới “Vault Zero” – mọi thứ đều có chỗ, không để lại rác số.
Chỉ nên bắt đầu với 4–5 thư mục chính (Pillar System)
Khi mới dùng Obsidian, nhiều người (trong đó có mình) cố gắng tổ chức mọi thứ thật chi tiết – tạo hàng chục thư mục như Work/Projects/2025/Ideas, Learning/Courses/Python, v.v.
Kết quả: Sidebar rối mắt, note bị phân tán, và mình tốn nhiều thời gian để nhớ note nằm ở đâu hơn là đọc nội dung.
Giải pháp: Pillar System – 4 đến 5 trụ cột chính
Chỉ cần 4–5 thư mục lớn cho toàn bộ vault là đủ:
- Work – công việc, dự án, meeting notes
- Personal – ghi chú cá nhân, mục tiêu, thói quen
- Learning – bài học, sách, khóa học
- Ideas – ý tưởng sáng tạo, concept
- Admin – tài chính, quản lý file, template
Sau khi note tăng dần, hãy để Search, Tag và Backlink làm nhiệm vụ phân loại thay vì tạo thêm thư mục.
So sánh mô hình tổ chức ghi chú
| Mô hình | Cách vận hành | Ưu điểm | Hạn chế |
|---|---|---|---|
| Notion-style (chi tiết) | Nhiều thư mục, nhiều phân nhánh | Dễ hiểu với người mới | Khó mở rộng, nặng sidebar |
| Zettelkasten (liên kết tự do) | Tất cả note chung một nơi, dùng link và tag | Linh hoạt, sáng tạo | Dễ lạc nếu thiếu kỷ luật |
| Pillar System (đề xuất) | 4–5 thư mục chính, ít thay đổi | Gọn gàng, dễ tìm, bền vững | Cần dọn định kỳ |
Đừng để ghi chú “mồ côi” — hãy liên kết ngay từ đầu
Obsidian không chỉ là trình ghi chú, mà là công cụ xây dựng mạng lưới tri thức cá nhân (PKM). Mỗi khi bạn tạo liên kết [[note]], Obsidian tự động tạo backlink ngược, giúp phát hiện mối liên quan giữa các ý tưởng mà bạn có thể chưa từng nhận ra.
🚀 Lợi ích thực tế
- Tăng khả năng ghi nhớ: Khi liên kết, bạn đang củng cố tư duy logic giữa các khái niệm.
- Khám phá insight mới: Graph View giúp phát hiện các chủ đề ẩn.
- Tiết kiệm thời gian: Không cần lặp lại nội dung, chỉ cần link đến note gốc.
💬 Ví dụ
Khi mình viết về “Productivity”, mình nhớ đến note cũ tên “Obsidian Hotkeys”. Thay vì chép lại, mình chỉ cần thêm dòng:
[[Obsidian Hotkeys]]
Ngay lập tức, note “Hotkeys” hiển thị backlink ngược về “Productivity”. → Tạo thành mạng tri thức hai chiều, dễ truy cập và mở rộng.
Tổng hợp: 3 thói quen giúp vault bền vững
| Thói quen | Hậu quả nếu bỏ qua | Lợi ích khi duy trì |
|---|---|---|
| 5 phút dọn dẹp | Vault rác, tìm kiếm khó | Vault nhẹ, tìm nhanh |
| 4–5 thư mục chính | Sidebar rối, mất định hướng | Workflow rõ ràng |
| Liên kết note | Note “mồ côi”, thiếu kết nối | Vault sống động, nhiều insight |
Nhiều người bỏ cuộc giữa chừng vì nghĩ Obsidian “quá phức tạp”. Thực tế, công cụ chỉ mạnh khi bạn có thói quen tốt.
Hãy nhớ:
- Dọn dẹp vault mỗi ngày.
- Giữ cấu trúc tối giản với 4–5 thư mục.
- Liên kết mọi note quan trọng.
Sau vài tuần, bạn sẽ nhận ra Obsidian không chỉ là nơi ghi chú — mà là một hệ thống tư duy trực quan giúp bạn sáng tạo, học nhanh và quản lý tri thức cá nhân hiệu quả.