Trong hơn hai thập kỷ qua, Football Manager luôn là “tựa game ăn ngủ cùng” của những người yêu bóng đá và đam mê chiến thuật. Mỗi năm, Sports Interactive đều mang đến những bản cập nhật tỉ mỉ, trau chuốt, củng cố vị thế “ông vua” của thể loại mô phỏng quản lý. Tuy nhiên đến năm 2024, lần đầu tiên trong lịch sử, đội ngũ phát triển quyết định dừng lại một năm – không phát hành phiên bản thường niên – để chuẩn bị cho một cú nhảy vọt lớn.
Kết quả là Football Manager 26 ra đời, không chỉ là một bản cập nhật lớn, mà là một cuộc đại tu toàn diện. Với việc chuyển sang engine Unity và đại tu gần như mọi hệ thống, từ giao diện, chiến thuật cho đến trải nghiệm trận đấu, phiên bản năm nay mang theo kỳ vọng lớn: hiện đại hóa dòng game mà vẫn giữ trọn linh hồn cốt lõi của nó. Và dường như họ đã thành công theo cách chúng ta hay ví von: lùi một bước để tiến hai bước.
Trước đây, các trận đấu trong dòng game Football Manager chưa bao giờ được đánh giá cao về mặt hình ảnh. Series này luôn ưu tiên chiều sâu chiến thuật hơn là những màn trình diễn sân cỏ như FIFA. Nhưng ở phiên bản 26, Sports Interactive đã cố gắng rút ngắn khoảng cách đó nhờ vào tận dụng engine Unity. Các góc quay động, chuyển cảnh khởi động, cổ động viên và sân vận động đều được tái hiện sinh động hơn.
Cảm giác xem “các em” trong đội bóng ra sân giờ đây thật hơn, có hồn hơn nhờ hệ thống chuyển động và vật lý được cải thiện rõ rệt. Cầu thủ di chuyển mượt mà, bóng nảy và đổi hướng hợp lý, va chạm được mô phỏng tự nhiên hơn trước. Dù đồ họa vẫn không thể sánh với những “bom tấn sân cỏ” như EA Sports FC 26, nhưng với một tựa game quản lý thuần túy, sự thay đổi này đủ để tạo khác biệt lớn về cảm xúc. Tất nhiên, vẫn còn đó vài lỗi đồ họa.
Nào là cầu thủ “trượt” qua nhau hay như bóng bay theo quỹ đạo chỉ có thể gọi là “ảo tung chảo”. Song chúng không còn phá hỏng trải nghiệm hay cảm xúc của huấn luyện viên người chơi như trước. Có thể nói đây là nền tảng vững chắc để Sports Interactive tiếp tục hoàn thiện trải nghiệm game trong những năm tới. Thế nhưng, nếu engine mới là phần “xác”, thì chiến thuật chính là phần “hồn” được nâng cấp mạnh nhất của Football Manager 26.
Trước đây, chiến thuật chủ yếu xoay quanh vị trí cầu thủ trên sân. Giờ đây, Football Manager 26 chuyển trọng tâm sang chiến thuật dựa trên sơ đồ và trạng thái kiểm soát bóng. Người chơi phải thiết lập hai hệ thống tách biệt: khi đội có bóng và khi mất bóng. Thay đổi này nghe có vẻ nhỏ, nhưng thực tế đã chuyển hướng hoàn toàn cách tiếp cận của người chơi. Không còn đơn thuần là “tạo một chiến thuật và áp dụng cho mọi trận”.
Nói cách khác, Football Manager 26 buộc bạn tư duy linh hoạt. Ví dụ, pressing tầm cao khi có bóng nhưng lui sâu phòng ngự khi mất bóng. Hoặc thay đổi sơ đồ giữa 4-3-3 và 3-5-2 trong cùng một hiệp. Nó cũng mở ra khả năng quản lý vi mô trong từng tình huống. Chẳng hạn chọn hướng chuyền, vai trò cụ thể của từng vị trí khi đội pressing hay phản công. Từ đó, mỗi người chơi có thể xây dựng một triết lý bóng đá cá nhân rõ ràng hơn bao giờ hết.
Sự thay đổi này khiến việc huấn luyện trong Football Manager 26 trở nên vừa thử thách, vừa thú vị hơn. Người chơi có thể mất hàng giờ thử nghiệm trong các buổi tập, điều chỉnh chiến thuật giữa các trận giao hữu, hoặc mô phỏng những triết lý thực tế như tiki-taka, gegenpress hay catenaccio với độ chính xác ấn tượng. Đây chính là bản nâng cấp chiến thuật sâu sắc nhất kể từ Football Manager 2014 kinh điển và đầy hoài niệm.
Ngoài hệ thống chiến thuật mới, Football Manager 26 cũng mang đến hàng loạt thay đổi tinh tế ở những khía cạnh quen thuộc nhưng không kém phần quan trọng. Thuật toán chuyển nhượng và tuyển trạch được điều chỉnh để hành vi của câu lạc bộ và cầu thủ trở nên hợp lý và “thật” hơn. Đơn cử các đội bóng nhỏ giờ đây biết cách đàm phán khôn ngoan hơn, sẵn sàng mượn hoặc trao đổi cầu thủ phù hợp với năng lực tài chính, thay vì những yêu cầu phi thực tế như trước.
Bên cạnh đó, hệ thống huấn luyện và phát triển cầu thủ được tối ưu hóa tốt hơn, cho phép huấn luyện viên lên kế hoạch chi tiết cho từng giai đoạn của mùa giải. Trải dài từ thể lực đầu mùa đến chiến thuật giữa mùa hay các bài tập đặc thù cho giai đoạn nước rút. Trung tâm phân tích cũng được tinh chỉnh. Phần thống kê và báo cáo trận đấu nay được trình bày trực quan hơn, giúp người chơi dễ theo dõi tình trạng đội bóng, phong độ cầu thủ và xu hướng chiến thuật chỉ với vài thao tác ngay trên màn hình chính.
Tuy nhiên, Sports Interactive vẫn chưa thể khắc phục hết những điểm yếu mang tính “truyền thống” trong phiên bản Football Manager năm nay. Các buổi họp báo và tương tác cầu thủ vẫn lặp đi lặp lại, thiếu chiều sâu và gây khó chịu thật sự. Sau vài mùa giải, chúng lại trở thành “công việc hành chính” buộc phải làm hơn là công cụ quản lý chiến lược. Và cũng như các bản trước, Football Manager 26 vẫn trung thành với phong cách “nghiện dữ liệu”.
Những ai từng cảm thấy ngợp giữa hàng trăm biểu đồ, danh sách và con số chắc hiểu “nỗi khổ” này của các huấn luyện viên người chơi. Dù vậy, với fan trung thành, đây có lẽ lại là điều tạo nên sức hút của series game này. Thế nhưng, giao diện người dùng có lẽ mới là thay đổi gây những phản ứng trái ngược từ người chơi nhiều nhất trong Football Manager 26. Sau nhiều năm chỉ “tút” nhẹ, Sports Interactive đã làm lại toàn bộ giao diện trong phiên bản năm nay.
Vấn đề là kết quả không như mong đợi, ít nhất là trong kỳ vọng của tôi. Giao diện mới trong Football Manager 26 nhìn hiện đại, sáng sủa, nhưng thiếu trực quan, nhất là với những người chơi kỳ cựu đã “sống chết mặc bây” lâu nay với giao diện cũ kỹ nhưng quen thuộc như thói quen đó. Đáng nói hơn, nhiều tính năng tiện lợi đã bị loại bỏ. Chẳng hạn tùy chọn xem nhanh phong độ cầu thủ, truy cập nhanh vào dữ liệu huấn luyện, hoặc bộ lọc nâng cao trong danh sách chuyển nhượng.
Tệ hơn, một số lỗi hiển thị và trục trặc khi điều hướng khiến trải nghiệm bị gián đoạn. Đôi khi các nút không phản hồi, chữ bị mờ, hoặc biểu đồ bị lệch khiến người chơi phải tải lại trang. Đối với một tựa game mà bạn dành hơn 70% thời gian để đọc dữ liệu và truy cập menu, những lỗi này sẽ trở thành vấn đề lớn. Sports Interactive hứa hẹn sẽ vá lỗi qua bản cập nhật khi game chính thức phát hành. Nhưng ở thời điểm bài viết, giao diện là điểm trừ rõ ràng nhất của toàn bộ trải nghiệm.
Mặt khác, chuyển sang engine Unity giúp Football Manager 26 linh hoạt và có tiềm năng mở rộng hơn trong tương lai nhưng cũng ở thời điểm bài viết, engine mới vẫn chưa tối ưu hoàn toàn. Trải nghiệm trên PC với cấu hình vượt xa khuyến nghị, game có tình trạng tụt tốc độ khung hình nhẹ trong trận đấu, nhất là những cảnh khán đài hoặc chuyển cảnh 3D. Tình trạng game bị đơ tạm thời hoặc lỗi khi mô phỏng nhiều mùa liên tiếp cũng không phải hiếm.
Các vấn đề này tuy không nghiêm trọng đến mức phá hỏng trải nghiệm game nhưng cộng dồn lại, chúng gây khó chịu cho trải nghiệm dài hạn. Điều tích cực là Sports Interactive đã khá nhanh nhạy trong việc vá nhiều lỗi thông qua đợt cập nhật trước khi Football Manager 26 phát hành chính thức. Tuy vậy, không thể phủ nhận trò chơi vẫn cần vài tháng tinh chỉnh để đạt độ ổn định lý tưởng, tương tự những phiên bản trước đây.
Khi nhìn tổng thể, Football Manager 26 giống như một dự án chuyển giao thế hệ hơn là bản cập nhật thường niên. Việc chuyển sang Unity không chỉ mang ý nghĩa kỹ thuật mà còn mở đường cho nhiều khả năng mở rộng trong tương lai: mô phỏng vật lý tốt hơn, giao diện linh hoạt hơn, thậm chí là khả năng tích hợp các công cụ phân tích AI – điều mà Sports Interactive đã từng gợi ý và có lẽ sẽ đưa vào trong các bản Football Manager tương lai.
Ở cấp độ gameplay, Football Manager 26 vẫn giữ trọn linh hồn của series game này: sự tỉ mỉ, niềm hứng thú khi nghiên cứu dữ liệu và trên hết là cảm giác “sống cùng đội bóng” qua từng quyết định nhỏ. Với người chơi lâu năm, đây là bản game đáng giá. Dù nó không hoàn hảo, nhưng đủ mạnh mẽ để khơi dậy niềm đam mê quản lý bóng đá trong những huấn luyện viên người chơi, dù là lần đầu hay lần thứ n.
Sau cuối, Football Manager 26 không chỉ là phiên bản mới. Nó có engine mới, cách chơi mới và một tham vọng rõ ràng: xây dựng nền tảng vững chắc cho ít nhất 5–10 năm tiếp theo của series game này. Những cải tiến về chiến thuật và hình ảnh cho thấy Sports Interactive đang lắng nghe cộng đồng, sẵn sàng phá vỡ khuôn mẫu cũ để đổi mới. Dù còn tồn tại các vấn đề về giao diện và kỹ thuật, đây vẫn là một trải nghiệm đáng giá, có chiều sâu và cũng đầy tiềm năng mở rộng: một hành trình mới – nơi mỗi quyết định, mỗi buổi tập, mỗi pha bóng đều mang dấu ấn của bạn.
Football Manager 26 hiện có cho PC (Windows, macOS), Xbox Series X|S, PlayStation 5, Xbox One.
Bài viết sử dụng game do nhà phát hành hỗ trợ và được chơi trên PC.