Phân mảnh ổ cứng là khái niệm có từ rất lâu trên máy tính. Nó là hiện tượng dữ liệu của các file nằm rải rác khắp nơi trên ổ đĩa. Khi đó, đầu đọc phải di chuyển nhiều và liên tục để tiếp cận đến những vị trí khác nhau của các mảnh dữ liệu đó, khiến cho việc truy xuất dữ liệu chậm hơn, thậm chí có thể gây treo máy.
Hiện tượng phân mảnh xảy ra do nguyên lí lưu và xoá dữ liệu của ổ cứng. Khi bạn chép một dữ liệu mới vào, nó sẽ ghi vào vị trí ngay sau dữ liệu cuối cùng của ổ đĩa. Điều này sẽ khiến việc nếu bạn xoá một file đi, dữ liệu tại vị trí đó sẽ bị bỏ trống nhưng file mới sẽ không được ghi vào vị trí trống đó, mà nhảy đến vị trí cuối cùng của ổ đĩa.
Mọi thứ diễn ra như vậy cho đến khi ổ cứng đã đầy thì những vùng trống đó mới được “quan tâm”. Trường hợp file mới được ghi vào có dung lượng lớn hơn khoảng trống đó, thì dữ liệu dư ra nó sẽ nhảy vào khoảng trống tiếp theo, đó chính là phân mảnh ổ cứng.
Nếu xét về khía cạnh máy tính, phân mảnh ổ cứng sẽ làm cho đầu đọc dữ liệu phải di chuyển nhiều và liên tục, ảnh hưởng đến tuổi thọ của linh kiện. Nghe thì có vẻ rất cần, vậy chống phân mảnh ổ cứng điện thoại thì sao?
Trên thực tế là KHÔNG CẦN.
Điện thoại sử dụng thiết bị lưu trữ thể rắn (SSD). Những gì mà việc chống phân mảnh thực hiện là nó lấy các phần dữ liệu hỗn hợp trên các phần khác nhau trên đĩa quay cơ học và đặt chúng lại với nhau để nó có thể chạy nhanh hơn. Khi bạn làm điều này với thiết bị lưu trữ thể rắn, nó sẽ lại vô tình làm chậm nó, đồng thời nó cũng sử dụng hết một số chu kỳ ghi mà ổ trạng thái rắn có. Điện thoại thông minh đã lập trình điều này vào chúng. Trên bộ nhớ thể rắn, tốc độ truy cập là như nhau trên tất cả các vị trí bộ nhớ nên không có cơ chế nào liên quan có thể làm chậm quá trình.
Tuy nhiên có một tư vấn trên Quora bạn có thể quan tâm Đó là tùy thuộc vào điện thoại, bạn có thể tạm thời tăng hiệu suất bằng cách cắt bớt nội dung đã xóa. Bộ nhớ trạng thái rắn NAND được sử dụng trên điện thoại thông minh mất nhiều thời gian để ghi đè hơn so với ghi từ trạng thái sạch. Khi bạn sử dụng thiết bị của mình ngày càng nhiều, cuối cùng tất cả vùng trống sẽ được ghi vào và xóa khỏi ít nhất một lần. Khi điều này xảy ra thì mọi lần ghi đều có độ trễ được gọi là Write Amplification. Sử dụng một công cụ để cắt tất cả không gian đã xóa trên thiết bị có thể tăng tốc độ ghi tiếp theo vào thiết bị.
Trên Android, điều này có thể được thực hiện bằng cách sử dụng chức năng `fstrim` có thể được thực hiện từ dòng lệnh hoặc sử dụng một trong các ứng dụng này. Hai ứng dụng có thể thực hiện là LagFix (fstrim) và Trimmer (fstrim).
Các công cụ này yêu cầu bạn có một thiết bị đã được root. Cải thiện hiệu suất được thực hiện bằng cách cắt bớt không gian trên thiết bị của bạn có thể không lớn trừ khi bạn đang xử lý một thiết bị đã biết các vấn đề về hiệu suất.
Đó là nói đến chống phân mảnh ổ cứng điện thoại. Còn với máy tính, trừ khi bạn vẫn đang sử dụng Windows XP và phần cứng cổ, việc chống phân mảnh không phải là điều bạn nên nghĩ đến. Với hệ thống Windows 10 được cài đặt trên ổ SSD, bạn cũng không cần sử dụng các tiện ích chống phân mảnh trên máy tính. Nó đôi khi lại phản tác dụng.
Như lần gần đây, trong bản bản nâng cấp dành cho Windows 10 được phát hành vào tháng 5/2020, Microsoft đã tích hợp thêm tính năng “Tối ưu ổ đĩa”, giúp tự động chống phân mảnh cho ổ đĩa trên máy tính. Tuy nhiên, tính năng này gặp phải lỗi khi xác định sai thời điểm ổ cứng đã được tối ưu hóa. Nhiều người dùng Windows 10 khi mở máy tính lên sẽ nhận được thông báo thực hiện tiến trình này ngay cả khi quá trình này đã được thực hiện gần đây.
Hậu quả của lỗi này là Windows 10 sẽ tự động thực hiện quá trình chống phân mảnh cho ổ cứng mỗi khi người dùng khởi động lại hệ thống. Điều này đồng nghĩa với việc ổ cứng của máy tính chạy Windows 10 sẽ được chống phân mảnh mỗi ngày. Nếu sử dụng ổ cứng HDD, đây không phải là vấn đề quá bận tâm, nhưng nếu sử dụng ổ cứng SSD, điều này sẽ làm ảnh hưởng đến hiệu suất và tuổi thọ của ổ đĩa như đã đề cập ở trên.