Đây chính là chủ đề buổi tọa đàm do Cổng Thông tin điện tử Chính Phủ tổ chức cuối tuần qua.
Buổi toạ đàm kéo dài 90 phút là nơi các nhà quản lý, chuyên gia, doanh nghiệp cùng phân tích, chia sẻ về đóng góp của doanh nghiệp với nền kinh tế; sự hỗ trợ, đồng hành của Chính phủ và các cơ quan chức năng; những khó khăn, vướng mắc mà doanh nghiệp đang cần xử lý, xem xét; những kiến nghị, đề xuất cụ thể của doanh nghiệp…
Nói về sự đồng hành của Chính phủ và các cơ quan với cộng đồng doanh nghiệp, ông Phạm Tấn Công – Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng đó là sự đồng hành khăng khít, kề vai sát cánh của Chính phủ cùng cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là trong giai đoạn đại dịch COVID-19.
Ông Phạm Tấn Công (ngồi giữa) – Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)
Cụ thể, Chính phủ đã thể hiện sự quyết liệt, kịp thời, sáng tạo và đặc biệt lắng nghe các doanh nghiệp, đã có 3 quyết sách rất lớn. Một là chuyển chiến lược phòng, chống dịch từ zero-COVID sang thích ứng, linh hoạt và chúng ta ứng phó với dịch, sống cùng với dịch. Thứ hai là đã tổ chức tiêm vaccine trong cả nước rất kịp thời. Thứ ba là có các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển hậu COVID-19.
Đấy là những chính sách rất lớn, giúp doanh nghiệp bảo toàn lực lượng, không bị đứt gãy trong sản xuất. Chúng ta cũng có một giai đoạn ngắn nhưng so với thế giới, Việt Nam chúng ta làm rất tốt, sự đứt gãy là không lớn. Do đó việc phục hồi sẽ rất nhanh và sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp có thể phục hồi tốt, chiếm được vị trí mới trong chuỗi cung ứng sản xuất toàn cầu.
Về phía doanh nghiệp, trong sự đồng hành này cũng luôn sát cánh, chia sẻ những khó khăn, đóng góp các nguồn lực lớn cho hoạt động phòng, chống dịch, Quỹ vaccine cho đến các nguồn lực về vật chất, con người, tổ chức “3 tại chỗ”, duy trì sản xuất, kinh doanh, việc làm cho người lao động, ổn định xã hội.
Ông Hồ Thành Tùng – Tổng giám đốc Tập đoàn Công nghệ CMC
Với những gì chúng ta đang nhìn bức tranh kinh tế của thế giới và những biến động chính trị ảnh hưởng rất nhiều và đặc biệt là các biến động về tiền tệ, về lãi suất, ông Hồ Thành Tùng – Tổng giám đốc Tập đoàn Công nghệ CMC cho rằng: “Đối với Tập đoàn CMC, chúng tôi làm việc với các đối tác nước ngoài rất nhiều, hầu hết là các đối tác công nghệ của Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc. Tất cả những chính sách biến động về kinh tế, tài chính vừa rồi ảnh hưởng khá lớn với Tập đoàn chúng tôi và sẽ tiếp tục ảnh hưởng trực tiếp với Tập đoàn.
Là tập đoàn công nghệ, khi chúng tôi có giao dịch với đối tác nước ngoài, thì tỉ giá biến động ảnh hưởng rất lớn. Tôi nghĩ không chỉ riêng chúng tôi mà tất cả các doanh nghiệp Việt Nam, trước đây chưa bao giờ phải đề phòng về tỉ giá và nay tỉ giá thay đổi như vậy chắc chắn sẽ ảnh hưởng trực tiếp. Và trong ngắn hạn, nếu tỉ giá và lãi suất càng ngày càng cao thì ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả kinh doanh.
Trong dài hạn, các doanh nghiệp sẽ khó khăn hơn, khi chúng ta ra các bài toán quyết định đầu tư thì các chỉ số liên quan đến lãi suất hay tỉ giá chúng ta sẽ phải xem xét. Khi chúng ta đưa ra các chỉ số cao thì chúng ta sẽ thấy khả năng đưa ra các quyết định đầu tư khó khăn rất nhiều.”
Chia sẻ khó khăn với ông Tùng, bà Nguyễn Đức Thạch Diễm – Phó Chủ tịch thường trực HĐQT kiêm TGĐ Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) cho biết: “Về phía các ngân hàng chúng tôi là lĩnh vực đặc thù nên nhìn thấy ngay là Fed tăng lãi suất USD thì Ngân hàng Nhà nước đã tăng và sẽ tiếp tục tăng lãi suất trong thời gian cuối năm. Đơn cử, trước đây chúng tôi vay nước ngoài chỉ 3,4%, bây giờ một hợp đồng vay của nước ngoài ít nhất phải 7% đối với USD.
Thời gian vừa rồi, Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất 0,5% thì lập tức các ngân hàng cũng phải tăng lãi suất huy động của người dân gửi. Như vậy, các ngân hàng phải cạnh tranh khốc liệt với nhau và chi phí đầu ra của ngân hàng cũng phải tăng. Cho nên, tôi cho rằng, các ngân hàng sẽ phải có giải pháp và giải pháp nào thì chắc chắn sẽ có sự đồng hành của Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ.
Theo tôi, đối với ngành ngân hàng, điểm nghẽn cần tháo gỡ thứ nhất là phải giải quyết đồng vốn và thủ tục pháp lý cho lĩnh vực kinh doanh bất động sản. Vì lĩnh vực này rất hạn chế nhưng nếu không khơi thông nguồn vốn cho lĩnh vực này thì nền kinh tế của chúng ta sẽ rất khó phát triển.
Điểm nghẽn thứ hai là hành lang pháp lý đối với công tác chuyển đổi số. Đối với những công ty tài chính, đối với những ứng dụng công nghệ, chúng tôi rất cần những hành lang pháp lý để ổn định trong quá trình phát triển hệ thống.”
Bà Nguyễn Đức Thạch Diễm – Phó Chủ tịch thường trực HĐQT kiêm TGĐ Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín (Sacombank)
Phải thừa nhận trong thời gian qua, doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn. Đại diện Sacombank cho biết ngân hàng này vừa phải thực hiện nhiệm vụ kép, vừa phải chống dịch vừa phải vận hành doanh nghiệp của mình, vừa phải đồng hành cùng nền kinh tế. Cụ thể như phải vừa duy trì lãi suất kinh doanh, vừa phải duy trì miễn giảm phí, giảm lãi suất theo chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước và phải đảm bảo tính thanh khoản ổn định duy trì suốt mùa dịch.
Về phía CMC, ông Tùng cho hay đó là tình huống khẩn cấp trong thời gian đại dịch, thời gian giãn cách tại thành phố Hồ Chí Minh là một trải nghiệm thực sự rất khó khăn đối với CMC cũng như nhiều doanh nghiệp khác. Đã có nhiều trường hợp rất đau lòng trong thời điểm đó. Tập đoàn đã có những chiến lược, kế hoạch để giúp đỡ cho cán bộ công nhân viên ngay trong thời gian khó khăn nhất và trong vùng dịch.
Song song đó, Tập đoàn này không chỉ sản xuất kinh doanh mà còn chịu trách nhiệm bảo toàn hệ thống Công nghệ Thông tin Quốc gia, đảm bảo hệ thống hoạt động cho khách hàng doanh nghiệp, ngân hàng,…
“Bất cứ yêu cầu liên quan đến các hệ thống trục trặc hay CNTT của bộ, ngành, Chính phủ hay của ngân hàng, chúng tôi chắc chắn phải cử cán bộ đi xử lý các tình hướng để đảm bảo cho hệ thống an toàn nhất. Cũng như nhu cầu thời gian đó, toàn bộ hệ thống thông tin phục vụ chống dịch là một trong những yêu cầu mà Đảng, Nhà nước, Chính phủ yêu cầu các tập đoàn công nghệ tại Việt Nam phải sẵn sàng hỗ trợ. Chúng tôi thậm chí phải lấy máy tính cũ mang ra phòng chống dịch để giúp đỡ bởi thời điểm đó đứt gãy sản xuất toàn cầu. Việc có hệ thống thông tin, các hệ thống máy mới, các hệ thống routers của các hãng là cực kỳ khó khăn. Đấy là những gì chúng tôi mong muốn được chia sẻ với tất cả mọi người”, ông Tùng chia sẻ.
Bên cạnh đó, đại diện CMC cũng nếu ý kiến về nhu cầu vốn của doanh nghiệp. Theo ông Tùng chia sẻ, nhu cầu vốn của đại bộ phận doanh nghiệp đang rất thiếu, chúng ta cần có khuôn khổ pháp lý hỗ trợ để khai thông dòng tiền.
“Bản thân Tập đoàn công nghệ CMC là doanh nghiệp lớn, có hệ thống quản trị tốt, hệ thống tài sản cũng như kế hoạch kinh doanh khá tốt nên chúng tôi không băn khoăn gì nhiều về làm việc với ngân hàng để lấy dòng vốn. Nhưng đối với các doanh nghiệp là khách hàng của chúng tôi, chúng tôi lại nhìn thấy bài toán khác. Năng lực về quản trị, năng lực về chuyển đổi số, năng lực về thông tin và trình bày kế hoạch kém hơn rất nhiều nên họ rất khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn ngân hàng.
Chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên đánh giá sau 2, 3 năm dịch, thị trường đang thiếu vốn trầm trọng, các doanh nghiệp đang ở trạng thái “khát khô”. Việc bơm vốn cho nền kinh tế là việc phải làm. Nhưng bơm bằng cách nào, bơm như thế nào để giữ an toàn cho nền kinh tế đồng thời đảm bảo được tăng trưởng kinh tế? Đấy là điều chúng ta phải rất chú ý.
Chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên
Trong bối cảnh thị trường trái phiếu nở rộ, gọi là tăng trưởng nóng, nguồn lực chúng ra kỳ vọng rất nhiều là chương trình phục hồi và phát triển nguồn vốn bơm ra giải ngân lại rất chậm, dẫn tới sự bùng nổ của thị trường vốn tư nhân nhằm giải toả cơn khát. Chính phủ đã có chỉ đạo giải quyết những sự cố lớn, làm cho thị trường này ngưng lại, tức là “nguồn máu” của tư nhân cũng bị ngưng lại. Nhưng đây là việc bắt buộc phải làm để có thể tạo ra các động lực mới khôi phục đà cả nền kinh tế. Nếu không chúng ta sẽ đánh mất thời cơ.
Vừa qua, Chính phủ đưa ra Nghị định số 65/2022/NĐ-CP về trái phiếu doanh nghiệp. Chúng ta muốn dịp này là cơ hội cho doanh nghiệp Việt phục hồi, trỗi dậy mạnh mẽ thì cẩn phải đặc biệt chú ý đến cấu trúc phát triển vừa hỗ trợ phát triển thị trường tài chính để hỗ trợ doanh nghiệp. Tình thế bất thường thì giải pháp phải khác thường. Ta cứ tuân theo giải pháp thông thường thì không hỗ trợ được vấn đề.
Ông Phạm Tấn Công cũng đồng ý với quan điểm trên, và chia sẻ thêm rằng điểm nghẽn đồng thời là điểm nóng bây giờ, cũng là câu chuyện khó nhất đối với Chính phủ trong điều hành kinh tế chính là gỡ bài toán về vốn. Vốn là vấn đề tồn tại hay không tồn tại của doanh nghiệp. Doanh nghiệp sợ nhất là những “cú phanh gấp”, tức là những chính sách không lường trước được. Giai đoạn sắp tới đây giải bài toán này cũng không hề đơn giản.
Theo ông Phạm Tấn Công, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ không chỉ từ Đảng, Nhà nước, từ Chính phủ, mà phải chính từ nỗ lực của các doanh nhân, doanh nghiệp. Từng doanh nhân, doanh nghiệp phải có tầm nhìn, phải xác định sứ mệnh của mình tương xứng với tầm nhìn và sứ mệnh của quốc gia.
Tất cả sẽ cùng đồng hành, kề vai sát cánh. Chính phủ trên tinh thần tạo mọi điều kiện thuận lợi cho hoạt động phát triển doanh nghiệp bằng các giải pháp cụ thể, đồng bộ cả trước mắt và lâu dài, hoàn toàn tin tưởng và kỳ vọng rằng nhiều xung lực mới cho hoạt động doanh nghiệp sẽ tiếp tục được tạo ra, cộng đồng doanh nghiệp sẽ tận dụng được tối đa các tiềm năng, lợi thế, cơ hội để vững bước vượt qua khó khăn, thách thức và phát triển ngày càng lớn mạnh, bền vững.