Nếu bạn giống mình — một người thích đọc, tải và sưu tầm ebook, PDF, tài liệu nghiên cứu — chắc hẳn bạn cũng từng trải qua cảm giác: “Hình như mình đã đọc đoạn này ở đâu đó… mà không nhớ trong file nào.” Mình cũng vậy. Trước đây, thư viện số của mình là một mớ hỗn độn giữa Google Drive, ổ cứng ngoài và hàng chục thư mục “đọc sau”. Cho đến khi mình thử dùng NotebookLM, và mọi thứ thay đổi chỉ trong vài giờ.
Trước khi có NotebookLM: Mình là một “người sưu tầm tri thức” đúng nghĩa
Mình tải đủ loại sách: từ “Deep Work”, “Atomic Habits” cho đến các whitepaper về AI. Lần nào cũng tự hứa “đọc sau”, rồi… quên luôn. Khi cần trích dẫn một ý hay hoặc tìm lại một khái niệm, mình mất hàng chục phút mở file, Ctrl + F rồi đóng lại vì không đúng đoạn.
Thư viện kỹ thuật số của mình lúc đó giống như một nhà kho chứa đồ — chứ không phải một thư viện. Có thông tin, nhưng không có tri thức. Mình biết cần một giải pháp giúp tổ chức lại, nhưng quan trọng hơn là phải biến đống dữ liệu đó thành thứ mình có thể tư duy cùng.
Bước ngoặt: Khi NotebookLM biến sách thành hệ tri thức thông minh
Mình dùng NotebookLM cũng lâu nhưng chưa tận dụng nhiều. Gần đây thì dùng nhiều hơn, đặc biệt là khi thấy nó có tính năng đọc hiểu file PDF, mình thử tải vài cuốn sách lên. Chỉ vài phút sau, NotebookLM tự động phân tích nội dung, tạo tóm tắt, mục lục, và cho phép mình đặt câu hỏi như đang nói chuyện với chính cuốn sách đó. Và mình nhận ra: đây không chỉ là công cụ ghi chú, mà là trợ lý tri thức thật sự.
Mình bắt đầu tạo một notebook riêng cho từng đầu sách. Ví dụ:
- “Deep Work” – mình thêm file PDF, review từ GoodReads, vài đoạn ghi chú cũ trong Obsidian, và bài phỏng vấn tác giả Cal Newport.
- “Things a Little Bird Told Me” – mình thêm cả tiểu sử Biz Stone, bài phân tích về Twitter và phỏng vấn gốc trên YouTube được chép lại.
Khi gộp tất cả vào cùng một notebook, NotebookLM tự động hiểu mối liên hệ giữa các tài liệu. Từ đó, mỗi cuốn sách không chỉ là file PDF nữa, mà là một hệ tri thức sống.
Trải nghiệm thực tế: Khi đọc sách không chỉ là “đọc”
Với NotebookLM, mình có thể hỏi thẳng AI về nội dung trong sách, chẳng hạn như:
- “Biz Stone đã học được gì sau thất bại khởi nghiệp đầu tiên?”
- “Ai là người đầu tiên đề xuất hashtag?”
- “Tóm tắt chương nói về triết lý sáng tạo của tác giả.”
Chỉ sau vài giây, NotebookLM trả lời kèm trích dẫn gốc từ sách. Ngoài ra, nó còn có tính năng Audio Overview — tóm tắt bằng giọng nói giúp mình ôn lại nội dung chỉ trong 2 phút. Thay vì đọc lại cả chương, mình chỉ cần nghe và nắm ngay được các ý chính.
Điều thú vị là NotebookLM không chỉ “trả lời đúng”, mà còn hiểu ngữ cảnh. Khi mình hỏi “tư duy tối giản có liên quan gì đến hiệu suất?”, nó tự động gợi ý thêm nội dung từ “Essentialism” và “Atomic Habits” mà mình từng tải lên. Giống như có một người trợ lý đọc hết toàn bộ thư viện của mình và giúp kết nối mọi khái niệm với nhau.
Chỉ trong vài ngày, NotebookLM đã biến thư viện số của mình từ một đống dữ liệu vô tổ chức thành hệ thống thông minh. Giờ đây, mình chỉ cần hỏi — và NotebookLM sẽ dẫn mình đến đúng trang, đúng đoạn, đúng ý mà mình cần.
Ba điều mình học được sau khi dùng NotebookLM:
- 1. Học nhanh hơn, nhớ lâu hơn: Không còn phải “đọc lại” toàn bộ để nhớ. AI giúp mình tổng hợp và gợi lại kiến thức chỉ bằng vài câu hỏi.
- 2. Tri thức được kết nối: Một câu hỏi có thể mở ra mối liên hệ giữa nhiều sách khác nhau, giúp mình hiểu sâu hơn.
- 3. Biến đọc sách thành đối thoại: Mỗi cuốn sách giờ là một người thầy, còn mình là học trò có thể hỏi bất cứ điều gì.
Tại sao NotebookLM là công cụ tuyệt vời để quản lý thư viện số
| Tiêu chí | Trước khi dùng NotebookLM | Sau khi dùng NotebookLM |
|---|---|---|
| Tìm kiếm thông tin | Thủ công, mất thời gian | AI tìm theo ngữ nghĩa, trích dẫn chính xác |
| Tổ chức tài liệu | Phân tán, khó quản lý | Tập trung theo từng chủ đề, có thể mở rộng |
| Tư duy tổng hợp | Dựa vào trí nhớ cá nhân | AI gợi liên kết giữa các khái niệm và nguồn |
| Trải nghiệm đọc | Bị động, đọc để lưu | Chủ động, đọc để hiểu và đặt câu hỏi |
NotebookLM thực sự đã thay đổi cách mình học, đọc và ghi nhớ kiến thức. Mình không còn sợ quên nội dung cũ, không lo thất lạc file hay phải “Ctrl + F” vô vọng. Mỗi cuốn sách giờ là một cuộc trò chuyện, mỗi ý tưởng có thể được mở rộng ngay lập tức.
Nếu bạn đang bị ngộp trong hàng trăm file PDF, ebook, tài liệu nghiên cứu — hãy thử NotebookLM. Kết quả sẽ đến gần như ngay lập tức, giống như bạn vừa thuê một thủ thư AI riêng cho chính mình.