Nếu bạn giống mình — người thích vẽ sơ đồ, lập bản đồ ý tưởng và cần một không gian sáng tạo không giới hạn — thì chắc hẳn bạn đã từng mê mẩn Obsidian Canvas. Mình cũng vậy. Suốt gần một năm, Canvas là nơi mình phác thảo mọi ý tưởng, từ cấu trúc bài viết đến mô hình dự án. Nhưng rồi mình gặp AFFiNE và tính năng Edgeless — và phải nói thật, kể từ đó Canvas của mình gần như “ngủ đông”.
Trước đây, mình dùng Notion để quản lý dự án và Obsidian cho ghi chú cá nhân. Khi Canvas xuất hiện, mình đã cực kỳ hào hứng: cuối cùng cũng có một cách trực quan để kết nối các ý tưởng mà không bị gò bó trong cấu trúc thư mục. Canvas cho phép mình kéo thả, kết nối, và nhìn tổng thể dự án trong một không gian vô tận — đúng nghĩa “tư duy không biên giới”.
Nhưng càng dùng lâu, mình càng thấy Canvas hơi “khép kín”. Nó là một không gian riêng biệt, không hòa vào hệ thống ghi chú chính của Obsidian. Muốn kéo một ghi chú vào Canvas, mình phải tạo hoặc liên kết thủ công. Mỗi lần muốn chuyển qua lại giữa chế độ ghi chú và sơ đồ, mình phải mở thêm tab, sắp xếp lại. Dần dần, mình cảm thấy Canvas bắt đầu chậm lại — và mất đi cảm giác mượt mà ban đầu.
Khi mình tình cờ gặp AFFiNE và “Edgeless mode”
Một lần, trong lúc tìm công cụ thay thế Notion mã nguồn mở, mình vô tình thấy AFFiNE. Ấn tượng đầu tiên: giao diện nhẹ, hiện đại, và đặc biệt là có một chế độ mang tên Edgeless. Cái tên nghe thú vị — và đúng như vậy, “Edgeless” nghĩa là “không viền, không giới hạn”.
Khi bật Edgeless mode lên, mình như mở được một cánh cửa mới: một whiteboard vô tận nơi mình có thể kéo thả, viết, vẽ, liên kết mà không cần tách khỏi trang ghi chú hiện tại. Khác với Canvas, Edgeless không phải là một công cụ tách biệt, mà là một chế độ hiển thị của chính tài liệu đó. Nghĩa là mọi block, đoạn ghi chú, hay mục lục trong tài liệu đều được thể hiện trực quan chỉ bằng một cú nhấp chuột.
Mình có thể chuyển qua lại giữa Page Mode (dạng văn bản) và Edgeless Mode (dạng sơ đồ) ngay lập tức. Không cần tạo thêm file, không cần “kéo thả thủ công” — mọi thứ đều liền mạch.
Vì sao AFFiNE Edgeless vượt trội hơn Obsidian Canvas
Điểm mình thích nhất là mức độ tích hợp. Ở Obsidian, Canvas là một không gian riêng biệt, bạn phải tự “dàn dựng” lại ghi chú của mình. Trong khi đó, AFFiNE xem Edgeless như một “lăng kính” để nhìn tài liệu ở dạng trực quan. Cùng một tài liệu, bạn có thể xem dưới dạng văn bản hoặc sơ đồ — không mất dữ liệu, không tạo bản sao.
Hơn nữa, Edgeless không chỉ có thẻ và đường nối như Canvas, mà là một bộ công cụ thiết kế thực thụ. Bạn có thể:
- Tạo khối (block) mới trực tiếp ngay trên canvas.
- Thêm khung (frame) để nhóm các phần nội dung liên quan.
- Tùy chỉnh mũi tên kết nối theo màu sắc, độ dày, hoặc kiểu cong/thẳng.
- Chèn biểu tượng, hình dạng, template sơ đồ tư duy hoặc quản lý dự án sẵn có.
- Dễ dàng phóng to, thu nhỏ, sắp xếp bố cục chỉ bằng thao tác chuột.
Nếu Canvas giúp bạn ghi chú, thì Edgeless khiến bạn cảm thấy như đang thiết kế chính ý tưởng của mình. Mình từng phải mở Canva chỉ để vẽ sơ đồ nhỏ, còn giờ thì chỉ cần Edgeless.
Thật lòng, mình không nghĩ sẽ bỏ Canvas. Nhưng sau hai tuần dùng AFFiNE, mình nhận ra mình đã không mở Obsidian thêm lần nào. Các sơ đồ bài viết, timeline dự án, thậm chí cả outline tiểu thuyết mình đang viết — tất cả đều nằm trong Edgeless.
Một điểm mình cực kỳ thích là tính năng tạo sơ đồ tư duy (mind map). Khi chọn một hình khối, Edgeless tự động hiện mũi tên ở bốn hướng, chỉ cần nhấp là tạo thêm node mới. Việc lập sơ đồ ý tưởng chưa bao giờ nhanh đến thế. Với những tài liệu phức tạp, mình chia các phần ra từng góc: nghiên cứu ở bên trái, checklist bên phải, ý tưởng ở giữa. Zoom out một chút là thấy toàn cảnh — chính xác kiểu nhìn “bird’s-eye view” mà mình luôn muốn.
Bên cạnh đó, mình còn tận dụng các template Kanban để quản lý workflow thiết kế, hoặc dùng khung timeline để sắp xếp trình tự các cảnh trong truyện. Cảm giác khi kéo thả từng khối, kết nối chúng lại, thực sự khiến mình hứng thú sáng tạo hơn hẳn. Và có những lúc mệt mỏi, mình chỉ bật Edgeless lên… để vẽ nguệch ngoạc vài đường — như một cách xả stress nhẹ nhàng.
Tất nhiên, AFFiNE vẫn đang trong giai đoạn phát triển, nên đôi khi mình gặp vài lỗi nhỏ như lag khi thêm nhiều phần tử, hoặc thao tác kéo khung chưa thật chính xác. Nhưng bù lại, vì đây là dự án mã nguồn mở, cộng đồng đóng góp rất tích cực. Mỗi bản cập nhật đều cải thiện rõ rệt, và mình có thể theo dõi roadmap công khai của họ. Điều này khiến mình cảm thấy được tôn trọng hơn là chỉ là “người dùng cuối”.
Sau trải nghiệm này, mình nhận ra một điều: công cụ tốt không chỉ giúp bạn làm việc hiệu quả hơn, mà còn truyền cảm hứng sáng tạo. Obsidian Canvas là bước khởi đầu tuyệt vời cho kỷ nguyên ghi chú trực quan, nhưng AFFiNE Edgeless mới là phiên bản “trưởng thành” hơn — nơi ghi chú, sơ đồ và ý tưởng hòa làm một.
Nếu bạn đang tìm một công cụ vừa đủ mạnh để thay thế Notion, vừa đủ tự do để thay thế Canvas, hãy thử AFFiNE. Biết đâu, giống như mình, bạn cũng sẽ thấy “canvas không còn biên giới” — theo đúng nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.