Sau khởi đầu không mấy lạc quan, Google quyết định tái khởi động dự án smartphone Android siêu, siêu rẻ tại thị trường Ấn Độ, với quan niệm: Nếu 100 USD vẫn là đắt thì ta sẽ bán với giá rẻ hơn.
Theo nguồn tin của Financial Times, lô smartphone Android kế tiếp sẽ có giá bán lẻ chỉ khoảng 50 USD, tương đương 1 triệu VND. Và có lẽ, độ rẻ vẫn chưa dừng lại ở đó. Ông Rajan Anandan, Giám đốc điều hành của Google tại Ấn Độ và Đông Nam Á nói với FT rằng mong muốn của ông là Android One sẽ chạm được ngưỡng giá “ngọt ngào” đối với đa số người dùng Ấn Độ là 31-47 USD.
Rõ ràng, Google đang thể hiện quyết tâm kiểm soát phân khúc smartphone siêu bèo bằng mọi giá, nhất là khi chưa một nền tảng nào tạo được dấu ấn rõ nét. Cả Firefox OS, Tizen lẫn các hệ điều hành tương tự vẫn đang lóp ngóp trong việc gây chú ý nơi người dùng, nên Google – bằng nguồn lực dồi dào của mình – quyết định tung chiêu tổng lực để giành lợi thế âu cũng là điều dễ hiểu.
Ngoài ra, Google cũng coi Android One là giải pháp phòng thủ hữu hiệu, đảm bảo rằng hãng có thể kiểm soát trong tay các thị trường mới nổi. Đây sẽ là đối trọng trực tiếp với những thương hiệu Trung Quốc siêu bèo, chuyên xài các phiên bản Android đã bị cắt gọt sạch những dịch vụ Google tích hợp như mail, Calendar….
Chỉ có điều, chắc chắn thông tin này sẽ khiến cho các hãng smartphone Android cao cấp như Samsung, HTC hay LG đau đầu. Tình hình của cả ba hãng này đều đang khó khăn, dù ở những mức độ khác nhau. Trong số đó, HTC đang ở ranh giới nguy hiểm nhất khi canh bạc Android của họ thua lỗ nặng tới mức giá trị vốn hóa thị trường của HTC đã tụt xuống mức thấp hơn cả lượng tiền mặt mà hãng đang nắm giữ. Trên lý thuyết kinh tế, có thể coi cổ phiếu HTC đang ở trong tình trạng “vô giá trị” đối với cổ đông nắm giữ. Khá khẩm hơn HTC nhưng LG cũng chỉ kiếm được 1,2% lợi nhuận từ mỗi con dế bán được. Tỷ suất lợi nhuận cao hơn người đồng hương LG, nhưng doanh thu của Samsung đang trên đà trượt giảm nhiều quý nay. Những con dế Android siêu rẻ có thể khiến danh mục smartphone bình dân của cả ba hãng này tê liệt hoàn toàn, trong khi cánh cửa ở phân khúc cao cấp thì ngày càng hẹp bởi sự thống trị tuyệt đối của iPhone.
“Nếu như con dế Android One siêu rẻ có chất lượng ổn thì áp lực giảm giá sản phẩm đặt ra cho các hãng này sẽ càng lớn”, một chuyên gia nhận định.
Tuy nhiên, trước thắc mắc của FT về việc Google đang rất cần các hãng điện thoại Android thành công để nền tảng Android được phổ cập rộng rãi hơn, tại sao Google lại chơi khó chính đối tác của mình bằng dự án Android One?, ông Anandan giải thích rằng, về mặt chiến lược, thị trường Ấn Độ “cực kỳ, cực kỳ quan trọng”. Sau 10 năm nữa, sẽ có một tỷ người dân Ấn Độ online và Google tin rằng, con số 1 tỷ người này sẽ tạo ra sự khác biệt khổng lồ đến nền kinh tế Internet toàn cầu.
Nói cách khác, Android One không nhắm tới việc cạnh tranh thị phần hay giành miếng bánh của các đối tác tại thời điểm hiện tại. Cái mà Google nhòm ngó là thị trường của 10 năm nữa kìa. 1 tỷ người dùng nói trên sẽ mua rất nhiều ứng dụng (mà Google hy vọng là từ Google Play), cũng như xem nhiều clip quảng cáo của Google khi tìm kiếm thông tin trên điện thoại.
Quan trọng hơn, một tỷ người dùng mới sẽ giúp Google duy trì vị trí số 1 về thị phần smartphone. iPhone có thể là con dế bán chạy nhất mọi thời đại, nhưng thị trường điện thoại nói chung vẫn đang nghiêng dần về Android do lựa chọn đa dạng, phong phú, nhiều tầm tiền hơn.
Lấy thí dụ, tại Trung Quốc, nơi Apple từng có thành công rực rỡ với iPhone trong vài năm qua, hãng này vừa bị “hạ bệ” bởi các đối thủ nội địa như Xiaomi và Huawei, vốn đều dùng hệ điều hành Android. Trong khi đó, doanh số tiêu thụ iPhone tại Trung Quốc đã vượt qua cả Mỹ, sân nhà truyền thống của Táo khuyết.
“Thị trường di động đang xoay cực, và Google muốn tiên hạ thủ vi cường, chiếm chỗ ở những cực mới trước đại địch của mình”, một chuyên gia khác phân tích. “Google coi đây là một trận chiến mà hãng có thể thắng. Cuộc chiến sẽ có thương vong, tất nhiên, như trường hợp của Samsung và HTC”.
Điều thú vị là Anandan cũng tỏ ra khá biết mình biết người khi không mặc nhiên coi chiến thắng là tất yếu, tự động sẽ đến. Ông này cũng không suy nghĩ đơn giản rằng chỉ cần giá rẻ thì có thể giải quyết được mọi chuyện, bởi một thực tế không thể chối cãi là iPhone luôn có giá bán đắt hơn nhiều so với smartphone Android, nhưng vẫn được người dùng ưa chuộng, mê mẩn và vẫn bán chạy như tôm tươi.
“Có một số trận địa nơi chúng tôi không thể thắng. Do đó, tìm kiếm những thị trường chắc thắng là nhiệm vụ hết sức quan trọng”, Anandan giải thích. Ấn Độ có lẽ là một thị trường “chắc thắng” trong mắt nhìn của gã khổng lồ tìm kiếm.
Thế nhưng bất chấp sự tự tin của Google, cũng không có gì đảm bảo rằng dự án Android One giai đoạn mới sẽ thành công hơn những ngày đầu tiên. Bản thân Anandan cũng thừa nhận rằng, giai đoạn đầu dù được trống giong cờ mở, quảng cáo rậm rộ nhưng lại “không đạt kết quả như ý”. Nhưng lý do mà ông này đưa ra để giải thích là vì chuỗi cung ứng trục trặc khiến cho nguồn cung điện thoại ra thị trường bị thiếu. Kế hoạch tái khởi động Android One “trong vài tuần tới” sẽ khắc phục nhược điểm này.
“Bất cứ công ty nào cũng vậy, khi thử nghiệm một sáng kiến mới thì cũng sẽ phải có sự chuệch choạc”, Anandan ví von.
Nhưng những thách thức tại thị trường Ấn Độ không đơn giản, trơn tuột như vậy. Thị trường quảng cáo số ở nước này – lĩnh vực mà Google kiếm tiền chủ yếu – có quy mô rất nhỏ. Các sản phẩm truyền thống của Google như YouTube hay bản đồ cũng đòi hỏi kết nối Internet tốc độ cao để có thể hoạt động được trơn tru trên thiết bị di động, nên băng thông chậm tại Ấn Độ rõ ràng là một rào cản. Để đối phó, Google dự định hỗ trợ hàng chục triệu doanh nghiệp nhỏ online và phát triển các nội dung bằng tiếng Ấn – nhưng việc này sẽ ngốn một khoản đầu tư cực lớn.
Đối với các đối thủ bản địa, Google dự định tạo ra nhiều sản phẩm dành cho kết nối dữ liệu tốc độ thấp hơn, cùng với việc cho phép xem YouTube và bản đồ offline. Đấy là chưa kể phiên bản tinh gọn của công cụ tìm kiếm truyền thống.
Ngoài Ấn Độ, Google cũng đang cố gắng làm mới lại Android One tại thị trường Đông Nam Á. Mới đây, hãng này đã công bố kế hoạch xâm nhập thị trường Thái Lan với một model có tên iQ II, có giá 120 USD nhưng hỗ trợ 4G LTE, 2 SIM, RAM 1GB, bộ nhớ trong 16GB và chạy vi xử lý Snapdragon 410 của Qualcomm. Chưa hết, con dế này còn trang bị màn hình HD 1280 x 720p, camera chính 8MP, camera phụ 2MP và pin 2500 mAh. Đó là chưa kể iQ II còn được cài sẵn hệ điều hành Android mới nhất Lollipop 5.1.1. Đây thực sự không phải là một cấu hình tệ cho mức giá mềm mại như vậy.
Giới công nghệ đánh giá việc Android One đổ bộ Thái Lan là đòn đáp trả của Google cho lễ công bố Mi 4 của Xiaomi hồi tháng 7. Mi 4 được phân phối tại Thái qua Brightstar, một công ty con của Softbank cùng một vài mạng di động bản địa khác. Cấu hình của Mi 4 mạnh hơn iQ II nhưng giá bán của nó cũng cao hơn đáng kể (312 USD), vì thế, iQ II vẫn có cơ hội làm nên chuyện. Nhưng Xiaomi không phải là đối thủ duy nhất mà Android One cần chiến đấu. Khá nhiều doanh nghiệp Trung Quốc khác cũng đang bén rễ tại Đông Nam Á như Vivo, Oppo….
Như vậy là trong giai đoạn 1, dự án Android One đã được triển khai tại 7 nước, trong đó có Thổ Nhĩ Kỳ, Sri Lanka, Nepal, Phillippines, Indonesia… nhưng cũng như Ấn Độ, Google đều gặp khó khi công phá những mảnh đất màu mỡ này. Các đối tác bản địa ít tên tuổi mà Google bắt tay để sản xuất smartphone Android One cảm thấy thất vọng với lượng tiêu thụ nên cũng không mặn mà dồn thêm nguồn lực cho dự án này. Một phần nguyên nhân là vì tỷ suất lợi nhuận quá thấp khiến họ không thể tạo ra được sự khác biệt hay bản sắc riêng cho sản phẩm của mình, nhất là khi Android One chỉ là một phiên bản sơ đẳng của Android mà thôi. Một số con dế có giá thành khá cao, dưới 200 USD chút đỉnh nên bị người dùng tẩy chay.
Hơn nữa, trong lịch sử Google, đây không phải là lần đầu những nỗ lực phần cứng bị thất bại. Chỉ có thời gian mới trả lời được một dự án Android One tái sinh có thể giải được bài toán “Thị trường mới nổi” hóc búa hay không mà thôi.
PHƯƠNG LÂM